COALBROOKDALE KÖPRÜSÜ

Yazıma ilk olarak font(pik) malzemesini açıklayarak başlamak istiyorum. Font, bir dökme demir cinsidir. Özel fırınlarda ham olan demire, hurda demir ve diğer katkı malzemeleri karıştırılarak font elde edilir. Fontda %4’e kadar karbon bulunduğundan işlenebilme özelliği yoktur, döküm malzemesi olarak kullanılır.Ucuz bir malzemedir. Akma kabiliyeti iyi olduğu için çok kolay dökülür. Titreşimlere karşı kısmen iyi bir sünümleme özelliği gösterir. Basınca karşı mukavemeti yüksektir. Ancak çekmeye karşı mukavemeti düşüktür bu nedenle kırılgan bir malzemedir.

  Demir ve çelik 5000 yıldır kullanılmakla beraber, iki yüzyıl öncesine kadar yalnızca silah ve eşya yapımında yer almışlardır. Ancak, 18. yüzyılda İngiltere’de ham demir üretiminin başlamasıyla birlikte demir yapı malzemesi olarak kullanılmaya başlanmıştır. Demir kullanılarak inşa edilen ilk yapılar köprülerdir. Kullanılan ilk malzeme ise fonttur.

  Font kullanılarak inşa edilen ilk köprü yaklaşık 1778 yılında tamamlanan İngiltere’de, Severn Nehri üzerindeki Coalbrookdale Köprüsü’dür. Abraham Darby tarafından yaptırılmıştır. Abraham Darby taş kömürü kullanarak kok kömürü üretebilmeyi ve demiri kok kömürü kullanarak işleyebilmeyi ilk başaran kişidir.

Köprü yaklaşık 30 metre açıklığa sahiptir ve halen kullanılmaktadır. Fontun çekme mukavemeti çok düşük olduğundan , hep basınç gerilmelerini karşılayacak kemer tipindeki taşıyıcı sistemler tercih edilmiştir.

Eray GÜZEL Çukurova Üniversitesi İnşaat Mühendisliği

ADANA

Editörün Diğer Yazıları :

• Gazbeton Nedir?
• SICAK HAVALARDA BETON DÖKÜMÜ