KOLON KİRİŞ KESME GÜVENLİĞİ…

İnşaat mühendislerinin proje aşamasında sünek yapı tercih ettiklerinde , zorlandıkları en buyuk tetkiklerden birisi kolon kiriş kesme güvenliği yani kuşatılmış-kuşatılmamış kontrolüdür.Neyin ne olduğu bilinirse yani sorun teşhis edilirse ancak sorun çözülebilir.Yoksa klasik mühendis anlayışı ile o kurtarmadı onu buyut bu kurtarmadı onu küçült gibi bir çözüm yönteminin mühendislikle ilgisi yoktur.

Kolon kiriş kesme güvenliğinde asıl amaç birleşim bölgesindeki etkilere göre kolonun daha güçlü olarak düşünülmesi , kirişlerin kolondan daha zayıf olması ve kirişlerin kolonu bir yatay etki anında kırmaması ilkesine dayanır.Sünek yapıda bu olmazsa olmazdır.Bu nedenledir ki sünek yapılarda bu kontrol gereklidir(yapı süneklik düzeyi yüksek değilse bu hesabı yapmanıza gerek yoktur.)Formülasyona bir bakalım.

kontrol degeri=0.45(0.60) x bj x h  x fcd degerinin her halıkarda 1.25 x fyk x(As1 + As2)  degerinden buyuk olması gerekir.0.45xbjxhxfcd kirişin kolona birleştiği kısımdaki kolon yatay düzleminin kesme kapasitesidir.bj ifadesine kirişin kolona birleştiği alanın etki alanı dersek, h kolon uzunluğu, fcd de beton dayanımıdır.Dolayısıyle sonuçta bölgenin dayanımına eşit çıkar.Birtakım olumsuzlukları engellemek içinde 0.45 katsayısı veya 0.60 katsayısı ile çarpılmıştır.1.25 xfyk x(As1 + As2) ifadeside kolona birleşen kirişlerin alt ve üst donatılarının, kolona verebilecekleri yatay yük kapasiteleridir.Donatı alanı fyk ile çarpıldığında söz konusu donatının kapasitesi bulunmuş olur.Yine donatıdaki pekleşme vb durumlar dikkate alınarak bu rakam da 1.25 gibi bir katsayı ile çarpılmıştır.

İşin özünü anlattıktan sonra kuşatılmış problemi olduğunda mühendis ne yapmalıdır bakalım.

Bir birleşimin güvensiz olduğu durumda formüle bakıldığında (0.45 x bj x xh fcd ) , ya bj, ya h yada fcd değiştirilerek sorun halledilmelidir.Sırasıyle:

1…bj değiştirilmeli yani buyutulmelidir.bj nin buyutülmesi demek kirişin kolon orta eksenine yani merkezine doğru kaydıırlması ile mümkün olur.Kiriş mümkün olduğunca kolona sıfır bağlanmamalı kolonun ortasından baglanmalıdır.Bu takdirde bj aratacaktır.Sorunların tamamına yakını bu şekilde halledilebilmektedir.Bj nin buyutulmesi için  ikinci bir yöntemde kiriş genişliğinin artırılmasıdır.Bu takdirde kiriş kolona daha geniş bir yüzeyde bağlandığından alan buyuyecek bj buyuyecek ve dolayısıyle kontrol değeri buyumüş olacaktır.

2…h yani kolonun kirişin saplandığı doğrultudaki uzunluğunu artırmak gerekir.Dikkat edin, kirişin saplandığı yüzeyin uzunluğu değil kirişin saplandığı doğrultudaki uzunluğu diyorum.Bu miktarda   h    artacak kesmeye çalışacak yüzey artacak dolayısıyle değer buyuyecektir.

3..Yukarıdaki iki işlemide yaptık ama kurtarmadı yada az bir fark kaldı.O takdirde beton kalitemizi artırarak sorun halledilebilir.

Ahmet ÇELİKKOLLU

İnşaat Mühendisi

ESKİŞEHİR

0 541 973 01 51

Editörün Diğer Yazıları :

• BETONARME SİSTEMLERDE KİRİŞLER NE KADAR ÖNEMLİ?
• KOLON KİRİŞ BİRLEŞİM KESME GÜVENLİĞİ KARŞILAŞTIRMASI
• MÜHENDİS NASIL ÇÖZÜM BULMALI…
• PREFABRİK MAFSALLI YAPILARDAN UZAK DURUN….
• KİRİŞTE KESME KUVVETİ KURTARMIYORSA NE YAPILMALI…