TANIMLI DEPREMLER

TSY2007 de yeni yapılacak binalar için tek bir tasarım depremi tanımlanmıştır .Bu tasarım depremi 50 yılda aşılma olasılığı %10 olan depremdir. Tüm yeni yapı dizaynlarımızda bu depremi dikkate alırız.Tasım depremi tek olmasına ragmen bir takım artırımlar uygulayarak  bu kuvveti artırır yada çoğaltırız. Mesela önemli binalar için deprem kuvvetini bina önem katsayısı adı altında 1.5 ile çarparız. Ancak ne yaparsak yapalım tasarım deprem kuvvetimiz yeni yapılarda tektir.

 

Gelelim mevcut binalara. Mevcut binalarda performans hesabı yaparken deprem kuvvetleri önemlidir.Mevcut binaları ele aldığımızda yönetmeliğimize göre tek bir tasarım depremini kullanamayız. Mevcut binalar için yönetmeliğimiz 3 adet deprem tanımlamıştır. Performans analizinde de bu 3 depremi hesaplayıp kullanabilriiz.Bu depremler nedir bakalım:

a)  1.DEPREM ETKİSİ:

Bu deprem etkisi, yukarıda bahsettiğimiz yeni yapılarda kullandığımız tasarım depreminin aynısıdır.50 yılda aşılma olasılığı %10 olan depremdir. Tasarım depreminin spektrum egrisini hepimiz biliyoruz.

b) 2.DEPREM ETKİSİ:

Bu depreme kullanım depremi diyebiliriz. Bu depremin 50 yılda aşılma olasılığı %50 dir. Yani sürekli bu depremler olur ve nispeten tasarım depremine göre büyüklük anlamında küçük depremlerdir. Bu depremler sık olur. Büyüklük anlamında tasarım depreminin yarısıdır. Yani tasarım depreminin spektrumunu çizin ve tam yarı değerlerine göre tekrar bir çizim yaptığınızda bu depremin spektrum egrisini elde edersiniz.Tasrım depreminde S(T)=2.5(max)  iken kullanım depreminde  S(T)=1.25 dir.Bu rakamı konunun anlaşılması anlamında verdim.

c)  3.DEPREM ETKİSİ:

Bu depreme buyuk deprem etkisi diyebiliriz.Tasarım depremini dikkate aldığımızda yaklaşık 1.5 kat buyuklüğündedir.Bu depremin 50 yılda aşılma olasılığı %2 dir.Dikakt edilirse deprem çok seyrek olur ama buyuktür.Bu deprem yönetmeliğimizin kabul ettiği enbuyuk depremdir.Tasarım depreminin spektrum eğrisini çizip, tüm değerleri 1.5 ile çarparsanız bahsettiğim buyuk depremin spektrumuna ulaşırsınız.

 

Yukarıda bahsedilen 3 depremi yönetmelik tanımlamıştır. Ancak bunlar mutlak depremler değildir.Yani 1.deprem bölgesindeki tasarım depremi sadece o bölge için geçerlidir. Tasarım depremi yada buyuk deprem dediğimiz olgular deprem bölgelerine göre değişen göreceli olgulardır. Bunu daha iyi analiz etmek için deprem bölgelerini ve katsayılarını düşününüz.

 

 

Ahmet ÇELİKKOLLU

İnşaat Mühendisi

ESKİŞEHİR

 

Editörün Diğer Yazıları :

• DEPREM YÜKÜNÜ GEREGİNDEN BÜYÜK HESAPLIYORUZ..
• 6 ŞUBAT 2023 KAHRAMANMARAŞ DEPREMİNİN, TBDY2018’DE TANIMLI DEPREMLERLE KARŞILAŞTIRILMASI
• TBDY2018 DEPREM HESABI ESASLARI
• DEPREMİN DÜŞEY ETKİSİ…
• MEVCUT BİNA DEĞERLENDİRME VE RİSKLİ BİNA TESPİT