BETON KALİTESİ NE KADAR ÖNEMLİ ?

Önceki yıllardan hatırlayalım.Depremde zarar gören yapılarda, çöken yapılarda hemen beton kalitesi çok düşük deyip suçun büyük kısmını betona atarlardı.Aslına bakarsanız günümüzde de durum pek farklı değil.Çoğu zaman suçlu beton  derler !!!

Yapı kat kat üst üste çökmüş, tabiri caiz ise tost olmuş, aniden göçmüş ve suçlu hemen beton.Hatta şu tür söylemleri de duyduk/duyuyoruz: projede 200 kg/cm2  lik beton kullanılmış, yerinde 160kg/cm2, yada 140 kg/cm2 kullanılmış bu yüzden yapı çökmüş vb…

 

Şunu belirtelim :Beton kalitesi önemli amaher halukarda hemen suçu betona atmak ve suçlu olmadığı durumlardada betonu mahkum etmek doğru değil.Beton kalitesinden daha önemli olan bir unsur var.Çelik kalitesinden daha önemli olan bir unsur var.Nedir bu önemli unsur ?..Bu önemli unsur BETONARME  oluşturmaktır.Siz C30,C35,C40 betonda kullansanız, eğer betonarmeyi oluşturamıyorsanız yaınız göçmeye mahkumdur.Biraz daha ileriye giderek şunu söyleyelim :Eğer siz projedeki beton sınıfından daha düşük dayanımlı beton kullanmışsanız, yada karot sonuçları düşük çıkmışsa(nispeten düşük), ancak betonarme davranışı sağlamışsanız gerekli dizynı yapmışsanız, bir yükleme sonucunda  yapı ani çökmez, can kaybıda oluşmaz. BETONARME davranışın sağlanması beton kalitesinden de, çelik kalitesinden de önemlidir.Beton kalitesi gereğinden biraz düşük olsa, çelik kalitesi gereğinden biraz düşük olsa gerçek betonarme oluşturmuşsanız can güvenliğini çok rahat sağlarsınız.Tam tersi kullanılabilecek en dayanımlı beton bile kullanmış olsanız, kullanılabilecek en yüksek dayanımlı çeliği bile kullanmış olsanız betonarme oluşmuyorsa sonuç hüsran olur.

 

Önceki yıllarda , depremlerde yapıların zarar görmesinin en büyük nedenlerinden biri BETONARME  nin oluşturulamamasıdır.Çöken binalar genelde BETONARME görünümlü çelik-beton karışımı yapılardır.Unutmayınız ki her beton çelik karışımı betonarmeyi oluşturmaz.Eğer siz filiz boylarını kısa bırakıyorsanız, çelik bindirme boylarını gereginden kısa tutuyorsanız, paspaylarını sağlamıyorsanız, düz donatıları birbirine bitişik uzatıyorsanız, özellikle mesnetlerde fazla donatıdan dolayı , tüm kesiti donatı dolduruyorsanız siz betonarme yapmıyorsunuz demektir.Yaptığınız beton ile çelik ile ilgili birşey olabilir ama betonarme değildir.Beton ile çelik her beraber olduğunda BETONARME  oluşmayacagını bilmesi gereken kişi mühendistir.BETONARME beton ve çelik beraber çalışırsa ortaya çıkar.

 

Beton kalitesine ne kadar önem veriyorsak, çelik kalitesine ne kadar önem veriyorsak , bu önemden biraz daha fazlasını BETONARME  oluşturulmasına vermeliyiz.Beton dayanımının gereginden biraz az olması, çelik dayanımının gereğinden biraz olması sistem tarafından tolere edilebilir.Ancak siz betonarme oluşturamamışsanız bu hiç birşekilde tolere edilmez ve sonuç yıkım olur.

 

Yapı denetim firmalarında kontrol mühendisi arkadaşlarda bilsinler ki , kontrol etmek demek, kalıba çıkıp donatıları tek tek saymak demek değildir.Kontrol mühendisi arkadaşlar önce betonarme davranışın oluşup oluşmayacagına bakmalıdırlar.Daha sonra donatıları sayarlar.Betonarmenin oluşmasının mümkün olmadığı yerde , donatı saymak abesle iştigaldir….

 

 

Ahmet ÇELİKKOLLU

İnşaat Mühendisi

ESKİŞEHİR

Editörün Diğer Yazıları :

• BETONARME BİNALARIN DURABİLİTESİ…
• BETONARME…
• BETON KAYMA DAYANIMI…
• MALZEMEDE TARAFSIZ EKSEN
• YAPI DENETİMDEKİ DENETÇİ MÜHENDİSLER…