BETONARME SİSTEMLERDE KİRİŞLER NE KADAR ÖNEMLİ?

Sizin sandığınızdan daha önemli…

Inşaat Mühendisleri kirişlere malesef üvey evlat muamelesi yapmakta. Varsa yoksa kolon. Sanki binayı tek başına kolonlar ayakta tutuyor. Kirişlerin, uvey evlat muamelesi görmesinde, deprem yonetmeliklerinin, yanlış yorumlanması da tabiki büyük etken.

Mesela yüksek sünek sistemde sözkonusu olan, güçlü kolon kontrolü. Mühendisler sanıyor ki, bu madde kolonun güçlü olmasını emrederken, kirişi pek önemli saymıyor. Bu yorum yanlış bir yorum. Evet böyle bir madde var ancak bu madde kolonun güçlü, kirişin güçsüz olmasıni söylemiyor ki? Peki bu madde ne söylüyor? Bu madde kirişin de güçlü olmasını emrediyor, kolonun da bu güçlü kirişten bir adım fazla güçlü olmasinı emrediyor. Yani, güçlü kiriş daha güçlü kolon.

Deprem yonetmeliklerinde kirislerle ilgili birçok madde vardır(betonarme). Ancak kirisler, bazi muhendislerce önemsiz elemanlardan görüldüğunden, bu maddelerin uygulanmasında esneklik gosterilmektedir.Mesela kiriş genişliğinin, kolon ilgili ebatı ile kiriş yuksekliginden fazla olamaması maddesinin suistimali gibi. Yada kiris yüksekliginin, ilgili döşeme kalınlığının üç katından daha düşük olamaması maddesinin suistimali gibi.Oysa bunlar hayati önem taşır.Kolonlarin, gereken kuvvetleri taşıması için ilk once o kuvvetlerin kolonlara iletilmesi gerekir. Kolonlara iletmediginiz bir kuvveti, kolonlar taşımaz. Cerçeveli sistemlerde, kolona kuvvetleri ileten elemanlar kirişlerdir. Dolayısiyle saglıklı bir taşıyıcı sistem de kirisler doğru düzgün yuk iletirler. Düzgün yuk iletemeyen, yani hasar görmüş kirişler, yuk dağılımının değişmesine neden olur. Bir kiriş yuk iletemiyor diye yük kaybolmaz. Bu yükün ortaya çıkaracaği kuvvet, başka bir kolona artı olarak yansır.Dolayısiyle ilgili kolon kapasitesi bunu karsilamayabilir.

Kirişlere de en az kolonlar kadar önem vermek mühendisin gorevidir. Bir usta, bir kalfa,kısacasi mühendis olmayan biri, kiriş’i önemsemeyebilir.Ancak mühendis için kolon ne ise kirişte odur…

Ahmet CELIKKOLLU
Insaat Muhendisi
ESKISEHIR

Editörün Diğer Yazıları :

• KOLON KİRİŞ KESME GÜVENLİĞİ…
• KOLON KİRİŞ BİRLEŞİM KESME GÜVENLİĞİ KARŞILAŞTIRMASI
• KİRİŞSİZ DÖŞEMELİ SİSTEMLER…
• PREFABRİK MAFSALLI YAPILARDAN UZAK DURUN….
• KARMA SİSTEMLER…