Döşeme Nedir, Döşeme Tipleri ve Çeşitleri

Döşeme çeşitleri ve özellikleri dekorasyon ve inşaat alanıyla yakından ilgili olan kişilerin merak ettiği konular arasında yer alır. Bir kalınlık boyutunu uzunluk ve genişliğe göre ihmal edilebilecek düzeyde olması sebebiyle iki boyutlu görülen taşıyıcı elemanlar döşeme olarak tanımlanır. İnşaat sektörü başta olmak üzere dekorasyon faaliyetlerinde ve mobilyacılıkta sık sık öne çıkan döşeme hakkında merak edilen detayları bu yazımızda bulabilirsiniz.

Döşeme Nedir?

Döşeme parçaları iki boyutlu olup üzerindeki yükü kolon, beton perde sayesinde kiriş ve duvarlara aktaran taşıyıcı elemanlardır. Döşemeler inşaat alanında önemli ve geniş bir kullanım alanına sahiptir. Kalınlık boyutu diğer iki boyut olan uzunluk ve genişlik seviyelerine göre ihmal edilebilecek düzeyde olduğu için çok fazla hacme sahip değildir. Döşemeler, temel anlamda üzerindeki yükü sabit ve hareketli yükler ile düşey taşıyıcı elemanlara aktarır.

Döşeme Ne İşe Yarar?

Döşemenin görevleri üzerindeki yükü sorunsuz bir şekilde düşey taşıyıcı elemanlara iletmektir. Bu sayede yapıların yatay taşıyıcı elemanı olarak görev yaparlar. Döşemeler üzerinde yürünebilir veya çeşitli eşyalar konumlandırılabilir. Yapılarda yatay taşıyıcı eleman olarak kullanılan döşemelerin temel görevleri şunlardır:

• Belirli bir alanın alt ve üst kısımlarını kapatır. Böylelikle mimari açıdan bir mekan oluşturma özelliğine sahiptir.
• Yatay yükleri diyafram görevi üstlenerek düşey taşıyıcı elemanlara iletir.
• Kirişleri birbirine bağladığı için yatay yüklere karşı yapıyı rijit hale getirmede etkilidir.
• Kirişler ile döşeme betonu birlikte dökülürse kiriş kesitlerinin tablalı olması sağlanabilir.
• Faydalı yükleri, kaplama sıva malzemesi gibi sabit yükleri ve kendi ağırlıklarını taşırlar.

İşlevine Göre Döşeme Tipleri

İşlevsel özelliklerine göre döşeme tipleri farklılık gösterir. Bina içindeki konumlarına ve faydasına göre döşeme tiplerini şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Bina içinde kalan iç döşeme
• Bina dışındaki dış döşeme
• Zemine oturan döşemeler binanın içinde doğrudan zeminde konumlanır
• Zemine oturmayan döşemeler ise ara kat ve çatı döşemesidir.
• Banyo – Wc gibi mekanlarda tuvalet taşı ve klozet giderlerinin gizli kalması için düşük döşeme yapılır.
• Yükseltilmiş döşeme ise tesisatın gizlenmesi için sökülüp çıkarılabilen yapıdadır.

Taşıyıcı Malzemesine Göre Döşeme Çeşitleri

Malzeme tipine göre döşeme çeşitleri de farklılık gösterir. İnşaat alanında sık sık kullanılan döşemeler arasında taşıyıcılık durumuna göre döşemeleri farklı sınıflandırmak mümkündür. En çok kullanılan döşeme çeşitleri şunlardır:

• Betonarme döşeme çeşitleri
• Ahşap döşeme çeşitleri
• Taş döşeme çeşitleri
• Çelik ve diğer metal döşeme çeşitleri
• Karma döşeme çeşitleri

Statik Özelliğine Göre Döşeme Çeşitleri

• Kirişli plak
• Kirişsiz
• Dişli döşeme

Betonarme Döşemenin Özellikleri Nelerdir?

Betonarme döşeme çeşitleri bazı avantaj ve dezavantajlara sahiptir. Öncelikle betonarme döşemeler yangına karşı dayanıklı olmasının yanı sıra binada yangın çıkmasını da önler. Zararlı böcek ve bitkilerin barınmasını engeller ve ekonomik oldukları için yaygın bir şekilde kullanım alanına sahiptir. Ancak betonarme döşemeler bazı dezavantajlara da sahiptir. Bu olumsuz özellikleri şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Betonarme döşemler ağır yapıdadır.
• Sulu olarak inşa edilmesi gerekir.
• Yeterli dayanımı kazanmaları için kalıp sökme süresinin beklenmesi gerekir.
• İnşaatın hava ve mevsim koşullarına bağlı olarak yapısal özellikleri değişebilir.

Kirişli Plak Döşemelerin Özellikleri

Kirişli plak döşeme, inşaat sektöründe en çok kullanılan döşeme sistemidir. Döşemenin tüm kenarlarında taşıyıcı duvar bulunması gerekmek. Örneğin balkon veya ankastre döşemelerde kirişli plak döşeme tercih edilir. Bazı durumlarda bu döşemenin inşasında mesnet sayısı üç, bazı durumlarda ise ikiye kadar düşürülebilir. Kirişli plak döşemelerin öne çıkan özellikleri şunlardır:

• Depreme karşı dayanıklı ve elverişli döşeme sistemi olduğu için son derece yaygındır.
• Kiriş ve kolonlar sayesinde yatay yük rijitliği açısından önem taşır.
• Plak kalınlığı az olması sebebiyle taşıyıcı elemanların boyutları ekonomik olarak bütçeye uygun hale getirilebilir.
• Beton ve çelik malzeme açısından ekonomiktir.
• Yük taşıması dişli döşeme sistemine göre bir tık kötüdür.
• Büyük açıklıkları geçme konusunda diğer döşeme türlerine göre faydasızdır.
• Kirişler kat yüksekliğini azaltınca depo gibi araçların girip çıktığı mahallerde kullanım sorunları yaratır.
• Kirişli plak döşeme yüksek diyafram rijitliği ve yeterli yanal ötelenme rijitliği sağlar.
• Yapım koşulları bakımında teknik personelin en tecrübeli olduğu plak döşemedir.
• Kısa sürede ve pratik bir şekilde yapılabilir.
• Konsol döşeme olan yerlerde kirişli plak döşeme sistemi ideal biçimde kullanılabilir.

Dişli Döşemelerin Özellikleri

Dişli döşeme sistemi, kirişli döşemelerde açıklık artınca kalınlaşan plak ağırlığını azaltmak içi kullanılır. Bu işlemde serbest aralıkları 70 cm’yi aşmayan sık kirişler kullanılınca dişli döşemeler ortaya çıkar. Nervürlü döşeme olarak da bilinen dişli döşemelerin bazı kullanım özellikleri vardır:

• Depreme dayanıklılık konusunda çok kötü seviyededir.
• Dolgulu olarak imal edildiği için çok düşük maliyettedir.
• Kalıp işçiliği ve sıva işçiliği sonrasın üretilebilir.
• Dişlerin sık olması ve dolgu elemanlarının kullanılması dişli döşemenin malzeme sarfiyatını artırır ve işçiliği zorlaştırır.
• Betonarme döşemeler içinde en iyi sistemdir.
• Yükün büyük olması durumunda dişli döşemeler geniş açıklıkları kapama ve ağırlık taşıma bakımından idealdir.

Döşemenin Sağladığı Faydalar

Döşemenin işlevi, binalarda kendi ağırlıklarını kiriş gibi taşıyıcı mesnetlere aktardıkları için bazı kullanım avantajları sağlar. Deprem yüklerine karşı önemli bir görevi bulunan döşemeler, yığma yapılarda karşılıklı duran duvarları birbirine bağlayarak stabiliteyi artırır. Mekanik ve elektrik tesisatının yerleştirilmesine imkan verir. Döşeme kendi ağırlığını da taşıdığı için belirlenen boyutlarda ideal kullanım avantajı sağlar.

Editörün Diğer Yazıları :

• Asmolen Döşeme Nedir, Asmolen Döşeme Çeşitleri ve Özellikleri
• Çatı Çeşitleri Nelerdir? Tüm Çatı Tipleri Detaylı Anlatım
• Türk Üçgeni Nedir, Özellikleri Nelerdir?
• Saten Alçı Nedir?