Fore Kazık Sistemi Nedir?

Son yıllarda nüfusun artması ile birlikte mevcut yapı stoğunun yapı ihtiyacını karşılayamaması, düşey mimarinin artmasına sebep olmaktadır. Düşey mimari avantajlı görünse de uygun yapım sistemleri kullanılmadığında tehlikeli yapılar haline dönüşebilmektedir. Tek bir taban alanında birçok ihtiyacı gidermesi ve kar marjının fazla olması, yüksek katlı yapıları özellikle müteahhitler tarafından popüler kılmaktadır. Ancak ülkemizde özellikle nehir yataklarının fazla olduğu alanlarda, tüm zeminler yüksek katlı yapı yapımına elverişli olmamaktadır.

Bu konu ile ilgili özellikle 1999 yılında meydana gelen 17 Ağustos Depremi’nde Sakarya ve Kocaeli illerinde görülen hasarların büyük çoğunluğu zemin sıvılaşmasından meydana gelmiştir. Bu kentlerin geçmişte nehir yatağı olması ve kentin eski nehir yatağına kurulmuş olması, zeminin alüvyonlu topraktan oluştuğunu göstermektedir.

Alüvyonlu zemin üzerine inşa edilen yapılarda, deprem anında meydana gelen yer altı su seviyesinin yükselmesi yani zemin sıvılaşması, yapı temellerini hareket ettirerek yapıların yüzmesine veya batmasına sebep olmuştur. Alüvyonlu zeminler gibi özellikle yapı yapılması imkansız görülen zeminlerde fore kazık sistemi kullanılmaktadır. Dünya’da özellikle çölde ve deniz üzerinde yapılan ekstrem yapılarda fore kazık sistemine başvurulduğu görülmektedir.

Fore kazık sistemi, temel olarak fore kazık makinesi yardımı ile zemin üzerinden yer altında derin delikler açılmasıdır. Fore kazık makinesinin ucundaki burgu aparatı dönerek zemin altına iner ve deliği oluşturur. Burgunun yer altından ters yönde dönme hareketi yaparak çıkarılması ile de açılan delikteki topraklar zemine çıkarılır. Açılan bu derin deliklerin içerisine donatılar yerleştirilerek yerinde dökme sistemi kullanılarak donatıların üzerinden beton dökülür. Betonun donması ile donatı ve beton arasında aderans tamamlanır ve fore kazık temeller oluşmuş olur.

Fore kazık sistemi, yapıların temelleri dışında iksa amacı ile de kullanılmaktadır. İksa sistemi, yapılacak derin kazılarda (köprü yapımı, bitişik nizam inşaatlarının temel kazıları, kot farkı fazla olan arazilerde yapılan zemin düzenlemeleri, toprak kayması riski bulunan zeminlerde vb.) oluşacak derin çukurların çevresindeki toprakların kayarak çevre yapılara zarar vermemesi amacıyla yapılan fore kazık uygulamasıdır. Özellikle son birkaç senedir İstanbul’da, yapılan yeni inşaat sırasında alanda iksa önlemleri almamasından kaynaklı civar yapılarda meydana gelen çökmeler, bu sisteme önem gösterilmesi gerektiğini vurgulamaktadır.

Zemin sıvılaşması durumlarda uygulanabilen bir diğer yöntem ise jet grout yöntemidir. Yapının yapılacağı zeminin ince kumlu, alüvyonlu, killi ve siltli gibi zemin mukavemetini azaltan bileşenlerden oluştuğu durumlarda zemine belirli oranlarda çimento ve su karıştırılmaktadır. Böylece zemin sıvılaşmasının önüne geçilebilmektedir.

Kaynak ve daha fazla bilgi için : https://www.toremzemin.com/