MEVCUT BİNA DEĞERLENDİRME VE RİSKLİ BİNA TESPİT

Mevcut binaların değerlendirilmesi TDY2007 nin 7.bölümüne göre yapılır.Bu bölümün amacı mevcut binaların deprem performanslarının belirlenmesidir.Gerektiğinde mevcut binaların nasıl güçlendirilmesi gerektiğide yine 7.bölümde anlatılmıştır.Her ne kadar 7.bölüm mevcut binaların performansınıda ele alsa , güçlendirilmiş bir binanın performansıda bu bölüme göre yapılır.

Bir mühendis deprem performansı denince , tasarım depremi etkisi altında yapının güvenliğinin ne olduğunu belirlenmesini anlamalıdır.Yapı güvenliği sadece elimizdeki yönetmelikler bazında ve belli olasılıklar dahilinde yapılır.Bir yapı göçme bölgesinde çıktığı için hemen göçmeyecegi gibi , can güvenliğini sağladı diye ilelebet ayakta kalacak anlamı çıkarılamaz.Esas olan yönetmelikde belirtilen hükümlere uygunluğudur.

Mevcut binanın peformansının belirlenmesi sadece büroda yapılacak bir iş değildir.Çünkü ortada bir yapı vardır, bu binanın özelliklerinin yerinde belirlenmesi esastır.Her tür proje mevcut bile olsa yerinde bu projelerin uygunluğunun tespiti gerekir.Burada uygunluktan kasıt sadece ölçü uygunluğu değildir.Kullanılan malzemeden tutun, kaplamasının ,sıva kalınlığının projeye uygunluğuna kadar tüm işler uygunluk kapsamına girer.

7.Bölümde mevcut yapıların performansının belirlenmesinde iki yöntem tanımlanmıştır.Bu yöntemlerden birisi doğrusal elastik davranış kabullerine dayalı yöntem, diğeride doğrusal olmayan davranış kabullerine dayalı yöntemdir.Doğrusal yöntemde elamanların kapasiteleri doğrusal yöntemlerle bulunur.Bu kapasiteye göre elemanların performansı tek tek bulunur.Doğrusal olmayan yöntemde ise sistemdeki elemanların kapasiteleri doğrusal kısım aşıldıktan sonra şekil değiştirmelerde dikkate alınarak diğer elemanlarad yük aktarımına izin verilerek yapılır.Yani bir eleman kapasitesine ulaşmışsa bu eleman bu kapasiteyi kulalnır , kuvveti taşır ama etki arttıkça fazladan gelen kuvveti diğer elemanlara aktarır.Bu aşamada kendiside kapasitesi kadar kuvveti taşımaya devam eder.Bu aktarımında şekil değiştirerek yapmasına izin verilir.Görüldüğü gibi doğrusal olmayan hesapta güvenlik katsayısı biraz daha düşüktür ve sistemin yük taşıma kapasitesi biraz daha fazla çıkar(doğrusal hesap sistemine göre).

Aynı bina her iki yönteme göre ayrı ayrı hesap yapılsa performans düzeylerinin aynı çıkmama ihtimali vardır.Çünkü hesap esasları farkldıır.Hangi türü hesap yaparsak yapalım esas olan o hesap tekniğine bağlı kalmaktır.Yapılan hesap sonucunda her elemanın performansları ayrı ayrı belirlenir.Daha sonra yapıdaki tüm elemanlar toplanır ve elemanların performansları eblli şartlarda birleştirilerek yapı için genel bir performansa varılır.

Son olarak Riskli Bina Tespiti ile TDY2007 ye görerbina performansının belirlenmesi konusunda bir iki söz söyleyelim yazıyı tamamlayalım.Bu ikisi tamamen farkldıır.Riskli Bina Tespit yönetmeliğine hesap yapılmış ve bina Riskli Çıkmamışsa bu binanın güvenli olduğu anlamına gelmemektedir.Riskli Bina Tespit yönetmeliğine göre yapılan hesapta bina ancak göçme bölgesinde çıkarsa riskli bina sınıfına sokulur.Yapı göçme öncesi performansı saglasa bile , bina riskli kabul edilmez.Dolaysııyle bu iki hesap sistemi arasında hiçbir baglantı yoktur.Rsikli bina tespiti sonderece basit bir hesap sistemine dayanır.Tek amacıda kentsel dönüşüm kanunu hükümlerinden yaralanıp yararlanamamakla ilgilidir.Riskli çıkmayan bir binada güçlendirme gerekebilri.Rsikli çıkmayan bina malikler binamız riskli değil güvenle oturabilirz anlamında düşünmemelidir.Düşünmeleri gereken binamız kentsel dönüşüm imkanlarından yararlanamayacak olmasıdır.Riskli çıkmayan binaların güvenli olduğu anlamı çıkmaz.

Editörün Diğer Yazıları :

• DOĞRUSAL HESAP İLE DOĞRUSAL OLMAYAN HESAP ARASINDAKİ FARK…
• RİSKLİ BİNA TESPİTİ NE İŞE YARAR ?
• DOĞRUSAL (ELASTİK) OLMAYAN HESAP
• TAŞIYICI OLMAYAN ELEMANLARDA HASARIN ÖNLENMESİ…
• YÜKSEK BİNALAR GÜVENLİMİDİR ?