-

Mobilizasyon ve Kaba İnşaat İşlerinde Nelere Dikkat Edilmelidir?

Yazar:

21.01.2016

Kişi Okumuş

0 Yorum

Mobilizasyon ve Kaba İnşaat İşlerinde Nelere Dikkat Edilmelidir?

instagram takipçi arttırma, instagram takipçi satın al, instagram takipçi kasma, instagram takipçi hilesi şifresiz


İnşaat Mühendisi Cem KAFADAR tarafından kaleme alınan çeşitli yazıların derlemesi… Bu güzel bilgileri sektör çalışanları ile paylaştığı için kendisine tüm okurlar adına teşekkür ederiz.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Şantiye kurulumunda dikkat edilecek hususlar

İş başlamadan önce yapılması gerekenler:

1. Sosyal sigortaların ilgili bölge veya şube müdürlüğünden işyeri numarası alınmalıdır.

2. SSK’dan alınan imza sirküleri şantiye yönetimince doldurulup imzalanmalıdır.

3. İlgili vergi dairesinden hesap numarası alınmalı ve kasa defteri noterde onaylatılmalıdır.

4. İşyerinin bölge çalışma müdürlüğünden dosya numarası alınmalı, yapı iş defteri temin edilerek çalışma müdürlüğüne tasdik ettirilmelidir.

5. İmar müdürlüğü veya belediyeye “TUS” için müracaat edilmelidir.

6. Şantiyeye elektrik, su, telefon ve internet bağlantı temini için ilgili kurumlara müracat edilmelidir.

7. İş kazalarında gidilecek sigorta hastanesi, acil durumlarda gidilecek en yakın poliklinik ve eczane tespit edilmeli, şantiye sağlık işleri sorumlusu ve şoförlere gidecekleri adres ve başvuracakları kişilerle ilgili bilgi verilmelidir.

8. Gerekli sigorta işlemleri yapılmalıdır.

Şantiye mobilizasyon plan – projesi ön hazırlığı :

9. Sahanın rölevesi alınarak çalışma sahası ve mobilizasyonun yapılacağı şantiye sınırları tespit ve dökümante edilmelidir.

10. İnşaat sahasından geçen ve taşınması gereken alt yapı hatlarının varlığı araştırılmalı, mobilizasyon işlemleri ile birlikte ilgili kurum ve kuruluşlarla irtibata geçerek deplasman işlemleri için girişimler yapılmalıdır.

11. Şantiye yakınından geçen enerji hattı varsa, elektrikle çalışacak makinalar da dikkate alınarak o hattan yararlanılıp, yararlanılamayacağı öğrenilmelidir.

12. Kurulacak ambarların gerekli malzemeye göre kapasite ve büyüklükleri tespit edilmelidir.

13. Şantiye tesislerinde yapılacak imalatların yaklaşık ortalama günlük ve toplam miktarları tespit edilmelidir.

14. Araçlara park, tamirhane, yedek parça deposu için ayrılacak yerlerin ve şantiye içi yolların ölçülerinin tayini için şantiyede kullanılacak iş makinalarının çeşidi ve sayıları tesbit edilmelidir.

15. Yapılacak işin büyüklüğü göz önünde tutularak, ortalama ve en fazla kaç işçi ve teknik elamanın şantiyede çalışacağı, bunlardan ne kadarının şantiyede kalacağı tespit edilmeli ve bulunan sayılara göre işçilerin dinlenme, yemek yeme, soyunup giyinme, yatma, tuvalet yerleri, sayıları ve ölçüleri; evli personel için yapılacak lojmanların yerleri ve sayıları belirlenmelidir.

16. Şantiye kuruluşunda, asgari ihtiyaçların minumum yatırım ve işletme maliyeti ile karşılanması prensibi esas olmalı, kurulacak tesis seçiminde bina, baraka, konteyner kullanılması gibi seçeneklerden en uygun olanı seçilmelidir.

17. Şantiyenin büyük yerleşim merkezlerinden uzak olması halinde, şantiyede bulunacak personel ve işçilerin ihtiyaçlarını karşılamak için yapılacak kantin ve benzeri binaların sayı ve büyüklükleri tespit edilmelidir.

18. Şantiye içi ulaşım güzergahları ile dahili su ve elektrik dağıtım plan ve güzergahları belirlenmelidir.

19. Haberleşme ihtiyaçları tespit edilerek, telefon hat sayısı, internet hat kapasitesi, telsiz ihtiyacı vb. belirlenmelidir.

20. Şantiye için gerekli olacak; bilgisayar, yazılımlar, printer, fotokopi ve faks makinesi gibi ofis donanım ve ekipmanları tespit edilmelidir.

21. Jeneratör gerekiyorsa bunların sayı ve kapasiteleri tesbit edilmelidir.

22. Günlük kullanılacak ortalama su miktarı hesaplanmalı ve bu suyun nereden, ne şekilde temin edileceği ve şantiyede nasıl saklanacağı belirlenmelidir.

23. Sahaya giriş çıkış noktaları tespit edilmelidir.

24. Çevre çitinin tipi ve güzergahı tespit edilmelidir.

25. Kanalizasyon ve foseptik yerleri belirlenmeli, tesisatlar ihtiyaca yeter kapasitede olmalıdır.

26. Beton santralı ve kule vinc gibi sabit tesislerin yerleri tespit edilmelidir.

27. Beton tesisi dökülecek betonun yoğun olduğu merkeze yakın olacak şekilde kurulmalıdır.

28. Beton tesis alanına açık drenaj yapılmalı, bu alanda büz kullanılmamalıdır. Atık suyun içindeki çimento büzün tıkanmasını kolaylaştıracaktır.

29. Beton mikserlerinin beton santralı yanında birikmesini önlemek için park yeri tespit edilmelidir.

30. Çöp ve atık malzeme toplama noktaları belirlenmelidir.

31. Kantar gerekiyorsa şantiye girişine yakın bir yere kantar binası yapılmalıdır.

32. Kablo ve hat çekimleri şantiyenin kalıcı bir tesis olduğu düşünülerek düzgün bir şekilde yapılmalıdır. Elektrik şebekesinde kablo ek sayısının en az sayıda tutulması zamanla ortaya çıkacak arızaları büyük ölçüde önleyecektir.

33. Elektrik direğinde elektrik panosu varsa paratoner tesisatı döşenmesi faydalı olacaktır.

34. Hakim rüzgar yönü öğrenilmelidir.

35. Şantiye tesislerinin bulunduğu alanlarda ağaçlandırma ve yeşillendirme yapılmalıdır.

36. Şantiye sahası yağmur sularının birikmesine engel olacak şekilde, örneğin %1-1.25 eğimli olmalı, şantiye çevresi ve ünitelerin etrafında gerekirse drenaj yapılmalıdır.

37. Mobilizasyon projesinde, üstünde ileride bir yapılaşma olmayacak şekilde şantiye tesisleri, ulaşım yolları, açık ve kapalı stok sahaları yerleştirilmelidir.

Şantiye Güvenliği

38. Şantiyenin çevre güvenliğini sağlayacak önlemler alınmalıdır.

39. Şantiyenin görünür yerlerine, iş emniyeti ve şantiye güvenliğine ilişkin uyarı levhaları konmalıdır.

40. Şantiyenin girişine işin adı, işvereni, ada pafta no, yapımcı firma veya firmaların isimleri, teknik sorumluların isim ve ünvanları, işin keşif bedeli gibi bilgilerin yazılı olduğu bir pano konmalıdır.

Depo yerlerinin tespiti

Kum Deposu
41. Harç yapılan yerlere yakın olmalı ve etrafında araçların manevrası için yeterli mesafe bulunmalıdır.

Çakıl Deposu
42. Beton hazırlanan tesise yakın olmalı, araçlar kolayca döküp uzaklaşabilmelidir.

Kazıdan Çıkan Toprak
43. Kazılardan çıkan toprak şantiye içinde dolgu olarak kullanılacaksa, bu durum proje safhasında tespit edilerek ara stok sahaları belirlenmelidir.

Çimento Depoları
44. Beton hazırlanan tesise yakın olmalıdır.

45. Çimento, beton veya taş zemin üzerine konursa rutubetin etkisiyle bozulabileceğinden, çimento depolarının döşemeleri adi ahşap döşeme ile kaplanmalıdır.

Betonarme demirleri stoklama ve hazırlama yeri
46. Stok sahası ve demir hazırlama sahası yükleme ve indirme için kolay ulaşılabilir, vinçlerin etki alanı içinde olmalıdır.

47. Betonarme demirleri kullanılmadan uzun süre bekletilecekse, yağışlarla aşırı derecede paslanmamaları, yağışlı havaların demir kesme bükme işlemlerini etkilememesi için demir kesme ve bükme makineleri bir sundurma altında olmalıdır.

Doğrama Atölyeleri
48. Hazır alınan doğramalar bina içinde bir yere konabilirler. Fakat şantiyede imal edilecek doğramalar için kereste deposu yakınında bir doğrama atölyesi planlanmalıdır.

Demircilik işleri
49. Sıcak demircilik işlerinin yapılacağı yerler kereste ve benzeri gereç depolarından uzakta düşünülmelidir.

50. Soğuk demircilik işleri için ayrılan yerler, diğer gereç depoları ve işyerine uygun uzaklıkta tanzim edilmelidir.

Makina ve araç parkları, bakım tamir atölyeleri
51. Araç parklarının yeri şantiye girişinde, yola yakın olmalıdır.

52. Bakım ve tamir atölyesinin yakınında 40-50 m2 lik bir alana koltuk ambarı kurulmalıdır.

Yollar
53. Şantiye içi yolların genişliği ve yüzey kaplaması, kullanılacak motorlu taşıtların özelliğine ve trafik yoğunluğuna göre belirlenmelidir.

54. Şantiye içi yollar, çalışma yerleri ve depo yerlerine göre tanzim edilmelidir. Yolların planlanmasında taşıt yolları ile yaya yollarının sık kesişmemesine dikkat edilmelidir.

Mobilizasyonun projelendirilmesi :
55. Mobilizasyon projesi alt yapı tesislerini de (su, telefon, elektrik, kanalizasyon, drenaj, yol) içerir bir şekilde, sonradan yapılacak kazı ya da ekipman hareketi sırasında oluşabilecek kazaları da asgariye indirmek amacıyla herkesin görebileceği bir veya birkaç yere asılmalıdır.

56. Mobilizasyon iş programı hazırlanmalıdır.

57. Kurulması planlanan tesislerin inşaat + elektrik + mekanik imalat detayları ve planları hazırlanmalıdır.

Kazı ve toprak işlerinde dikkat edilmesi gerekenler

sis sahasının teknik şartnamede belirtilen aralıklarla Doğal Zemin Plankotesi hazırlanıp idare veya işverenin onayı alınmalıdır. Teknik şartnamede herhangi bir aralık belirtilmemişse 20’şer m’lik aralıklar yeterlidir.

2. Şartnamedeki kazı pozları dikkate alınarak, bitkisel toprak sıyırma, seviye düşürme gibi farklı ödeme kalemleri bulunan kazılar var ise veya proje gereği tesis sahası kısım kısım farklı kotlarda seviye düşürmeye tabi tutulacaksa, seviye düşürme plankoteleri hazırlanmalıdır.

3. Kazı yapılan alanda kayaya rastlandığında, kaya başlangıç kotlarıyla kayalık alanın sınırlarını koordinatlarıyla gösteren kaya başlangıç kotları plankotesi hazırlanmalıdır.

4. Plankotelerde tesis sınırları memleket yerel koordinatlarıyla gösterilmelidir.

5. Tüm plankotelerde memleket yerel koordinat sistemine veya tesis özel koordinat sistemine göre yatay ve düşey akslar işlenmeli, akslar üzerinde kotları da belirten röper noktaları tesis edilmelidir.

6. Aralıklar tüm plankotelerde yatay ve düşey akslara paralel olarak aynı uzaklıklarda alınmalıdır.

7. Plankoteler hazırlanırken, kazı sahasının içinde mevcut bulunan altyapı tesislerinin (boru, elektrik, telefon vb.) olup olmadığı araştırılmalı, bu tür hatlar var ise plankotelere doğrultu, kot, koordinat ve boyut olarak işlenmelidir.

8. Bu tesislerle ilgili kurumlara işe başlamadan önce haber verilmeli ve gerekli ise altyapı deplasmanları en kısa zamanda gerçekleştirilmelidir.

9. Akaryakıt fiyat artışlarında (sözleşmede fiyat farkı ödeniyorsa) ve yıl sonlarında o ana kadar yapılan kazılar için kazı cinslerine göre idare ile tespit tutanağı düzenlenmelidir.

10. Her tür kazı için projeler, teknik şartnameler ve zemin raporları dikkatlice incelenerek kazı planları hazırlanmalıdır.

11. Kazının başlayacağı ve tamamlanacağı kotlardaki kazı sınırları koordinatlarıyla birlikte belirlenmelidir.

12. Kazının tamamlanacağı kotta, temel çalışmalarının yürütülebilmesi için, temel kenarı ile kazı kenarı arasında çalışma mesafesi bırakılıp bırakılmayacağı belirlenmelidir.

13. Yeraltısuyu bulunan veya kendini taşıyamayan zeminlerde bırakılacak çalışma mesafesi için aşağıdaki kriterler gözden geçirilmelidir.
• Temel kalıbı desteklerinin monte edilebileceği mesafe incelenmelidir.
• Donatı paftaları incelenerek temel donatıları içinde U şeklinde büyük firkete demirleri varsa, bunların yerleştirilmesi sırasında, kazı şevlerinin engel teşkil etmeyecek mesafede olmasına dikkat edilmelidir.
• Yeraltı suyu bulunduğu takdirde temel kenarında su tahliye kanalı için bırakılacak mesafe incelenmelidir.

14. Yukarıdaki kriterler herhangi bir ek mesafe gerektirmiyorsa, temel ile kazı kenarında bırakılacak çalışma payı minumum 60 cm alınmalıdır.

15. Sağlam ve kaya zeminlerde yukarıdaki kriterler söz konusu olmaz ise, yapılacak sandık kazılarda kazı kenarları kalıp gibi kullanılarak temel betonu dökülebillir. Bu durumda kalıptan yapılacak tasarruf ile beton dökümünden oluşacak ilave zayiat maliyet açısından mukayese edilmelidir.

16. Tabandaki kazı sınırları belirlendikten sonra, zeminin cinsine ve geoteknik rapor verilerine göre kazı şevi tespit edilerek, kazı başlangıç kotundaki sınırlar belirlenmelidir.

17. Kazı tabanı kademeli ise, kazı planında her kademenin kotu ayrı ayrı belirtilmelidir. Bu kot tesbit edilirken grobeton kalınlığı, zeminde iyileştirme dolgusunun olup olmayacağı gibi kriterler incelenmelidir.

18. Kazı tabanında yeraltı suyu çıkma ihtimali varsa, bu suyun tahliyesi için çevre kanalları ile daha düşük bir kotta toplama çukuru kazı planına işlenmelidir.

19. Kazı mahaline kamyon girecekse kamyon iniş rampası kazı planı üzerinde gösterilmelidir.

20. Derin ve iniş rampası bulunmayan bir kazı yapılıyorsa, çalışan personelin kazı mahaline inebilmesi için yapılacak geçici merdiven kazı planına işlenmelidir.

21. Plan çizimlerindeki tüm veriler işlendikten sonra planın çeşitli kısımlarından en ve boykesitler, kademeli olarak yapılacak kazılardan ise her kademeyi gösteren kesitler alınmalıdır.

22. Plankote ve kazı planlarının tamamlanmasından sonra, Kazı Yöntem Raporu hazırlanmalıdır.

23. Kazı Yöntem Raporunda yapılacak kazının niteliği (ünite, bitkisel toprak sıyırma, seviye düşürme, boru hattı vb.), kazıda geçici iksa olup olmayacağı (ahşap, çelik, palplanş vb.), temel işlerinden önce herhangi bir altyapı imalatı olup olmayacağı hakkında bilgi verilmelidir.

24. Kazı Yöntem Raporunda kazıda kullanılacak kazıcı, yükleyici, kırıcı gibi ekipmanlar ile kamyonlar belirtilmelidir.

25. Kazıda kullanılacak ekipman sayısı kazının cinsine, süreye ve şartlara göre belirlenmelidir.

26. Kazıda kullanılacak kamyon sayısı ekipmanların boş kalmasını önleyecek yeterlilikte olmalıdır.

27. Saha içinde kamyonların çalışması amacıyla, inşaatın diğer aktivitelerini etkilemeyecek bölgelerde geçici servis yolları temin edilmelidir.

28. Ekipman operatörleri ile kamyon şoförlerinin sertifika ve ehliyetleri kontrol edilmelidir.

29. Kazı sahasından şehir trafiğine bağlanılan noktada trafik işaret levhaları ile sarı ışıklı bir ikaz levhası bulunmalıdır.

30. Derin kazılarda şev yüzeyleri kafes tel çelik hasır veya şatkretle korunmalıdır.

31. Kazı Yöntem Raporunda, kazı sahasında mevcut altyapı tesisleri var ise bunların nasıl korunacağı belirtilmelidir.

32. Kazı Yöntem raporunda, kazıdan çıkacak bitkisel toprağın, vasıfsız toprağın, geri dolguya elverişli toprağın veya kaya gibi malzemenin saha içinde veya dışında nerelere taşınıp depolanacağı belirtilmelidir.

33. Saha içindeki depo alanları inşaatın çeşitli safhalarını etkilemeyecek bir yerde seçilmelidir.

34. Saha dışındaki taşımalar için idare veya uzman ekip sözleşmelerinde mesafeye bağlı bir ödeme kalemi mevcut ise döküm sahalarının şantiyeye uzaklıkları tutanakla tesbit edilmelidir.

35. Kazı esnasında oluşabilecek yeraltı suları kazı sahasından uzaklaştırılmalıdır. Bu amaçla temeller için bırakılan çalışma mesafesinin dışında suların toplanıp akabileceği 30-50 cm genişliğinde, 10-30 cm kalınlığında kanallar kazılmalıdır. Yumuşak bir zeminde çalışılıyorsa kanalların içi kaba mıcırla doldurulmalıdır.

36. Yeraltı suyu, kazı sahasının içinde en düşük noktada kazılan bir çukur içine yerleştirilen ve çevresine delikler açılmış bir varilde toplanmalı ve buradan varillin içine yerleştirilen otomatik seviye şamandıralı bir dalgıç pompayla tahliye edilmelidir.

37. Pompa seçiminde gelen suyun debisi, suyun tahliye edileceği yere olan yatay ve düşey mesafeler dikkate alınmalıdır.

38. Derin kazılarda pompanın çalışması ve durması sırasındaki darbe etkisine dayanabilmesi amacıyla pompa çıkışına esnek hortum yerine çelik boru takılmalıdır.

39. Yeraltı suyunu tahliye edecek boru sistemi saha içindeki araç trafiğinin olduğu bölgelerde toprağa gömülerek korunmalıdır.

40. Pompanın varilin içine indirilmesi ve çıkarılması esnasında elektrik kablolarından tutulmasını engellemek amacıyla bir kaldırma sistemi yapılmalıdır.

41. Kazıdan çıkan bitkisel toprak önceden kararlaştırılmış bölge ya da bölgelere depo edilmelidir. Bu toprak sonradan peyzaj işleri için kullanılabilir. Bitkisel toprağın hayatiyetini koruması için yüksek yığınlar halinde stoklanmamalıdır. Ağırlık altında kalan kısım bitkisel toprak özelliğini kaybedebilir.

42. Kazı malzemesinin dolguda kullanılması durumunda dolgu yapılacak yerin bitkisel toprağı ile varsa çürük zemini alınmalıdır.

43. Her iş makinası kendi fonksiyonunda çalıştırılmalı ve günlük üretimleri saat bazında kontrol altında tutulmalıdır.

44. Hafriyat ve dolgu ödemeleri şevlere göre değil düşey düzlemlere göre yapılıyorsa emniyetli olan en dik şev tercih edilmelidir.

45. Gereğinden fazla sıkıştırmanın dolguya zarar vereceği unutulmamalıdır.

46. Dolgu malzemesi şartnamede gösterilen orandan fazla kil ve organik madde içermemelidir.

47. Dolgu altındaki boru işleri ile sanat yapıları dolgu öncesinde tamamlanmış olmalıdır.

48. Dolgu malzemesinin rutubet değeri belli sınırlar içinde olmalıdır.

49. Dolgu malzemesinin içinde 15cm’den büyük taş-kaya parçaları bulunmamalıdır.

50. Dolgu sahasının tabanı, istenen kotta ve şartnameye uygun zemin olmalıdır.

51. Herhangi bir dolgu işlemine başlamadan önce gerçeğe yakın bir metraj çıkarılmalı ve hacme göre yaklaşık kamyon sefer sayısı hesaplanmalıdır. Bu hesap yapılırken kabarma katsayısı da gözönünde tutulmalıdır.

 

Beton işlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar

Beton karışım malzemeleri- AGREGA

1. Beton üretiminde kullanılacak tüm agrega bileşenlerinin elek analizleri yapılmalıdır.

2. Beton üretiminde kullanılacak agregaların ideal karışımı, kullanılacak en büyük agrega tane boyutlarına göre TS 706 da verilen referans eğrileri arasında kalacak şekilde belirlenmelidir.

3. Beton üretiminde kullanılacak agregaların özgül ağırlıkları ve su emme oranları TS 3526 şartlarını sağlamalıdır.

4. Dane şekli TS 706 paragraf 1.2.3. deki değerleri sağlamalıdır.

5. Dane şekilleri mümkün olduğu kadar yuvarlak, kürevi veya kübik olmalı, yassı ve uzun olmamalıdır.

6. Dane dayanımı TS 699 şartlarını veya TS 706 paragraf 1.2.4’deki Los Angeles Aşınma Deneyi şartlarını sağlamalıdır.

7. Dane basınç direnci en az beton direncine eşit olmalıdır.

8. Dona dayanıklılık açısından TS 699 şartlarını veya TS 706 paragraf 1.2.5’deki değerleri sağlamalıdır.

9. Agregaların içindeki organik madde oranı TS 3673 şartlarını sağlamalıdır.

10. Agregaların içerisindeki zararlı maddeler toplamı hacim olarak %2’yi geçmemelidir.

11. Agregaların içindeki ince madde miktarı TS 3527 şartlarını sağlamalıdır.

12. Bütün harçlarda dere, ocak veya kırma taş kumu kullanılmalıdır. Yıkanmamış deniz kumu ancak dolgu ve tesviye işlerinde kullanılmalıdır.

13. Agregaların özelliklerinin belirlenebilmesi için labaratuvara gönderilecek numunelerin hangi miktarda ve nasıl alınacağı, korunması, tanımlanması TS 707 şartlarına göre yapılmalıdır.

Beton karışım malzemeleri – KARIŞIM SUYU

14. Beton ve harç yapılmasında, kum çakıl gibi inşaat malzemelerinin yıkanmasında ve yapılmış imalatın sulanmasında kullanılacak su temiz, berrak olmalı, kil , çamur, yağ, lağım suyu, alkali ve asitleri ihtiva etmemelidir.

15. Karışım suyu BS 3148 veya TS 1247 madde 2.1.3 şartlarını sağlamalıdır.

Beton karışım malzemeleri – ÇİMENTO

16. Çimentonun Blaine özgül alanı, tane büyüklüğü, özgül ağırlığı, normal kıvam suyu yüzdesi, priz başlangıç ve bitim süreleri ile 7 ve 28 günlük dayanımları TS 24’e göre belirlenmelidir.

Betonun temini

17. Beton şantiyede kurulu beton santralinden veya herhangi bir hazır beton üretim tesisinden alınmalıdır. Her iki halde de beton üretimi üniversite, TCK, DSİ gibi kurumların laboratuvarlarında hazırlanan beton karışım raporlarına göre yapılmalıdır. Ancak kullanılacak beton, TS 11222’ deki beton sınıflarından herhangi birisine ait ve bu standarda göre üretim yaptığını belgeleyen bir hazır beton üretim santralinden temin edilecekse, sözleşmede de beton için özel şartlar belirtilmemişse “Beton Karışım Raporu” nun hazırlattırılmasına gerek yoktur.

Betonun taşınması

18. Sıcak iklimlerde ve beton taşıma yolunun uzun olduğu yerlerde kuru karışım yapan transmikserler tercih edilmelidir. Transmiksere verilen karışım, beton dökülecek yere kadar kuru karışım olarak gider ve burada mikserin su deposundan alınanan su karışıma eklenerek sulu karışım mikserde üretilmiş olur.

19. Herhangi bir beton karıştırma sistemi yok ise, betonun karıldığı ya da betonyerden çıktığı an ile, yerine döküldüğü an arasında geçecek sürenin 20 dakikayı aşmamasına dikkat edilmelidir. Özel karıştırma aletleri ile teçhiz edilmiş kamyonla taşımalarda süre 45 dakikayı geçmemelidir.

Betonun kontrolü

20. Beton sahasına gelen her mikser için TS 2871’e göre çökme (slump) tespiti yapılmalı ve sonuçları “Beton Çökme Değerleri Formu” na işlenmelidir. Çökme değeri, onaylı “Beton Karışım Raporu”’ndaki değerinden (+,-) 2cm’den fazla olmamalıdır.

21. Toleransı aşan ölçümler olduğu takdirde ilgili inşaat mühendisi veya inşaat şefi durumdan haberdar edilerek santralde gerekli önlemlerin alınması sağlanmalıdır.
22. Betonun mukavemeti, döküm esnasında betondan alınan numunelerin test edilmesiyle kontrol altında tutulmalıdır.

23. Şartnamede belirtilen veya idare ile ortaklaşa tespit edilen beher miktar için TS 2940 ’ a göre 1set (2×3 adet) numuna alınmalıdır.

24. Alınan numunelerin üzerine 5×5 cm boyutunda kağıt etiket konmalı, etiket üzerine numune no, tarih ve beton sınıfı yazılmalıdır.

25. Numuneler yağmura, sıcağa ve soğuğa karşı korunarak ertesi gün laboratuvara götürülüp, kalıplarından çıkarılmalı, bakım ve kürü TS 3068 ve TS 3351’e göre yapılmalıdır.

26. Her set numunenin ilk üçü 7.gün, diğer üçü 28.gün TS 3114’e göre test edilmeli, mukavemet değerleri TS 500’e göre kontrol edilip sonuçları “Beton kalite kontrol formu” na işlenmelidir.

27. 7 günlük beton dayanımı 28 günlük dayanımın %70’inin altına düşmemelidir.

28. Kırılan numunelerin 7 günlük basınç mukavemeti “Beton Karışım Raporu” değerinden daha düşük ise ilgili sorumluya bildirilerek beton santralinde gerekli önlemlerin alınması sağlanmalıdır. Şayet 28 günlük basınç mukavemeti düşük çıkarsa “Şantiyede uygunsuzluk kontrolü” prosedürü uygulanmalıdır.

29. Betonda, donmuş, kar ile karışmış, kırağı ile örtülmüş malzemeler kullanılmamalıdır.

Beton Dökümünün Planlanması

30. Döküm süreleri 2 saatten fazla olan veya dökülecek miktar 50 m3’ü aşan betonlar için beton döküm planı hazırlanmalıdır. Daha az veya kısa süreli beton işleri için ise pompa yeri tespit edilmeli ve pompa operatörüne betonunu hangi sırayla döküleceği talimatı verilmelidir.

31. Geniş yüzeyli kütle betonlarıyla, uzun ve yüksek perde betonlarının döküm sürelerinin uzun olması, betonun priz alarak soğuk derz oluşmasına sebep olacağından bu tür betonların dökümünden önce basit bir kroki üzerine beton döküm planı yapılmalıdır.

32. Beton döküm planında, kaç m3 beton döküleceği, dökümün kaç saat süreceği, döküme nereden başlanacağı, hangi sırayla döküm yapılacağı, pompanın yerleşimi, döküm sırasında yer değiştirip yer değiştirmeyeceği, mikserlerin pompaya geliş-gidiş güzergahları belirtilmelidir.

Beton Dökülecek yüzeyin hazırlığı

33. Beton dökülecek yüzeylerin temiz ve nemli olmasına, mevcut betonun üzerine döküm yapılıyorsa yüzeyin pürüzlendirilmiş olmasına dikkat edilmelidir.

34. Su emme gücü yüksek olan yüzeyler, beton suyunu emmemesi için beton dökülmeden önce iyice ıslatılmalıdır.

35. Hiçbir zaman donmuş zemin üzerine beton dökülmemelidir.

36. Beton dökülecek yüzeyler ve kalıpların içerisi su birikintileri, çamur, talaş, yonga, şekerli maddeler, inşaat artıkları ve yabancı malzemelerden temizlenmelidir.

37. Kayalık olan yerlerde, gevşek parçalar kaldırılmalı, kaya yüzeyleri yüksek basınçlı hava-su karışımı ya da ıslak kum fışkıran araçlar, çok sert süpürgeler ve kazmalarla temizlenmelidir.

Betonun dökümü

38. Beton dökümü sırasında kalıpların stabilitesi sürekli kontrol edilmelidir.

39. İki tabakanın dökümü arasındaki zaman 90 dakikayı geçmemelidir.

40. Beton serbest olarak 1.5 mt yüksekliğin üstünden dökülmemelidir.

41. Mikserdeki betonun çökme değeri olması gerekenden az ise betona kesinlikle su katılmamalıdır. Bir miktar katkı ilavesiyle istenilen çökme değerine ulaşıldıktan sonra döküme başlanmalıdır.

42. Beton, oluk yardımı ile dökülecek ise ve eğim çok fazla ise oluğun yer yer paletlerle teçhiz edilmesi, kısa parçalarla imal edilip sık sık yön değiştirilerek betonun hızının kırılması ya da beton döküldüğü yerde bir daha karıştırılması temin edilmelidir. Boru kullanılacaksa borunun alt ucu dökülmüş beton içinde bulundurulmalı ve boru her zaman dolu olmalıdır.

43. Betonun gecikmesi halinde bazı yerler prizini alabilir. İkinci tabakaların bu yüzeye kaynaması için priz alan yüzey, basınçlı su ile ya da tırmıkla çakılların üst yüzeyleri görününceye kadar temizlenmelidir.

44. Betonda ek yerleri momentlerin en az olduğu yerlerde beton 45 derece eğimli ya da dişli olarak bırakılmalıdır.

45. En az +3 C ye kadar herhangi bir tedbir alınmadan beton dökülebilir.

Pompa ile beton dökme

46. Pompa betonu bir takım özelliklere sahip olmalıdır. Örneğin, beton slampı 8 ile 10 arası, çimento dozu minumum 250 kg/m3, en iri malzeme 30 mm, kum miktarı istenen mukavemete göre maksimum, beton malzemesinde toz ya da kil miktarı şartnamedekilerden az, pompaya verilen beton prizine başlamamış, beton çok iyi karışmış ve uniform yapıda olmalıdır.

47. Pompa ile beton dökümüne başlamadan önce 0.5 m3 kadar kumlu çimento ile sulu bir karışım pompaya verilmelidir.

48. Betonlama sonunda veya devam eden betonlarda, vardiye değişimlerinde beton pompası iyice temizlenmelidir.

49. Sabit beton pompasının boruları sık sık kontrol edilmelidir. Zamanla boru ağızları aşınır ve beton boru içinde hareket ederken ek yerlerinden su sızar, bu betonun akışkanlığının azalmasına dolayısıyla boruların sık sık tıkanmasına neden olur.

50. Sabit pompada mümkün olduğu kadar az dirsek kullanılmalıdır. Dirsekler yük kaybını artırır. Çok aşınan borular mutlaka değiştirilmelidir.

51. Kullanılacak betoniyer su ayar tertibatlı olmalıdır.

52. Betoniyer ile karıştırmada, ikinci bir karışım konmadan önce betoniyer tamamıyla boşaltılmalı, iş bittiği ya da durdurulduğu zaman içi iyice temizlenmelidir.

Su içinde beton dökme

53. Su içinde beton dökümlerinde, suda dalga ve akım olmamasına dikkat edilmelidir.

54. Su içinde beton dökümlerinde tabanda kaynak suyu çıktığı takdirde beton dökümüne zarar vermeyecek şekilde önlem alınmalıdır.

55. Su içinde beton dökümlerinde içinde beton dökülecek suyun ısısı 10 derecenin altına düştüğünde dökülecek beton en az 300 dozajlı olmalı ve dışarıda her doza fazla olarak 50 kg çimento ilave edilmelidir.

56. Deniz suyu etkisinde olan betonlarda deniz suyunun kimyasal etkilerine dayanıklı çimento kullanılmalıdır.
57. Projesinde 200, 250 dozajlı olarak gösterilen beton kısımlar deniz suyunun etkisinde kalıyorsa, bu betonlar 300 dozajlı olarak dökülmelidir.

58. Alkali ve sülfatlı suların ve zeminin etkisi altında kalan betonların dökülmesinde, beton dökümü bittikten 72 saat sonrasına kadar bu maddelerin beton yüzeyine değmemesi sağlanmalıdır. Bu gibi durumlarda alkali ve sülfatlı suların ve zeminin kimyasal etkisine dayanıklı çimento kullanılmalıdır.

Betonun yerleştirilmesi

59. Vibratörle sıkıştırmada betonun homojenliğinin bozulmamasına dikkat edilmeli ve işin önemine göre özel şartnamesinde vibratörün frekans adeti tespit edilmelidir.

60. Vibratörler beton yayma işinde kullanılmamalı, vibratör tutulan yüzeye bir daha vibratör tutulmamalıdır.

61. Vibratör donatıya değmemeli, aksi takdirde vibratör kafası sık sık arızalanacak ve donatı titreşimi, donatı ile betonun aderansını azaltacaktır.

62. Kitle betonlarında vibratörlenen noktalar yaklaşık 50 cm aralıklı ve şaşırtmalı olmalı, aralıklar vibratörün etki alanının çapından büyük olmamalıdır.

63. Vibratör tabana dik olarak daldırılmalı, tabana hafifçe değdirilmeli ve dik olarak yavaşça çıkarılmalıdır.

64. Beton içinde hava kabarcığı çıkışı çok azalıncaya kadar beklenmelidir. Ancak betonun üstünün sulanmasına izin verilmemelidir.

65. Beton kat kat döküldüğünde vibre edilmiş katların kalınlığı titreşim aletinin iğne uzunluğunun yarısına eşit olmalıdır.

66. El ile sıkıştırmada tabaka kalınlığı 15cm’den fazla olmamalıdır.

67. Vibre edilen ve prizi başlayan betonlar tekrar vibre edilmemelidir.

68. Gömülü parçaların çevresindeki beton dökümüne özen gösterilmelidir. Bazı durumlarda kalıbın arkasından plastik tokmakla vurularak betonun yerleşmesine yardımcı olunmalıdır.

69. Döşeme ve kaplamalarda mümkünse satıh vibratörü kullanılmalıdır.

70. Döşeme, radye temel gibi geniş yüzeyli betonlar döküldükten sonra beton yüzeyin çatlamaması için en az iki defa mala ile perdah çekilmelidir. Birinci kat beton taze iken, ikinci kat ise beton priz alırken çekilmelidir. Hava çok rüzgarlı veya çok sıcak ise üçüncü ve dördüncü kere perdah çekilmelidir.

Betonun korunması

71. Beton dökümünden sonra, betondaki rötre (büzülme) çatlaklarının oluşmasını önlemek ve beton mukavemetinin daha yüksek seviyede tutlmasını sağlamak amacıyla, beton içindeki su kaybı düşük seviyede tutulmalıdır.

72. Beton dökümünün bitiminden takriben 12 saat sonra kür işlemine başlanmalıdır.

73. Hava sıcaklığının 40 C civarında olması durumunda ıslak çuvallarla beton yüzü örtülerek kür yapılmalı ve çuvalların sürekli ıslak tutulması sağlanmalıdır. Bu tür kür 4-6 gün aralıksız devam etmelidir.

74. Su ile yapılan kür işlemi yaz aylarında güneşin kuvvetli olmadığı sabah ve akşamları yapılmalıdır. Öğle zamanı betonun sulanması betonun çatlamasına neden olacaktır.

75. Beton yüzeyinde bir film tabakası oluşturarak suyun buharlaşmasına engel olan parafin esaslı püskürtme malzemeler ile kür uygulamasında, yüzeye üniform püskürtme yapılmasına dikkat edilmelidir.

76. Çuval, teliz, polietilen şilte ve benzeri su emici veya su tutucu malzemeler ile kür uygulamasında kür süresi şartnamede belirtilmemişse portland çimentolar için 14 gün alınabilir.

77. Beton, dökümünden itibaren 7 gün süre ile her türlü titreşimden korunmalıdır.

78. Beton 7 gün süre ile nemli tutulmalı, üzeri çuval, kum, hasır ve benzeri bir malzeme ile örtülerek sulanmalıdır.

79. Perde betonları döküldükten sonra kalıplar birkaç gün sökülmeyecek ise mutlaka gevşetilip su püskürterek kür yapılmalıdır.

Beton yüzey tamiri

80. Kalıpların sökülmesinden sonra yüzeyler kontrol edilmelidir. Betonun ulaşmadığı boşluklu kısımlar, betonda segragasyon olan kısımlar, beton şerbetinin kalıptan dışarı sızdığı yüzeyler, kopan, söküm sırasında parçalanan kenarlar, çatlamış veya dökülmüş yüzeylerin tespiti için kalıpların sökülmesinden sonra beton yüzeyleri kontrol edilmelidir.

81. Bu yüzeylerde onarım yapılmadan önce gevşek parçaların uzaklaştırılması, sağlam yüzeye ulaşılması gereklidir. Sağlam yüzeye onarım malzemesi uygulamadan önce, yüzeyin, su, buhar veya hava ile temizlenmesi gerekir. Yüzey mutlaka pürüzlü olmalıdır.

82. Beton tamirinde yüzey üzerine önemli yükler gelmiyorsa sadece çimento bazlı onarım harcı kullanılmalıdır. Nemli yüzeye önce aderans arttırıcı çimento bazlı astar tabakası, sonra da tamir harcı uygulanmalıdır. (Sika Mono Top 620 gibi)

83. Beton tamirinde yüzey üzerine gelen yük fazla olduğu taktirde yüksek mukavemetli çimento bazlı onarım harcı uygulanmalıdır. (Sika Mono Top 604 gibi)

84. Beton tamirinde yüzey üzerine büyük yükler, darbeli, titreşimli yükler geldiğinde veya onarım bölgesinin çok ince veya çok küçük olması durumunda epoksi tamir harçları (Sikadur 31, 41 gibi) kullanılmalıdır.

85. Gömülü parçaların yerleştirilmesinden sonra kenar boşluklarının doldurulmasında da genleşme özelliği olan çimento (Sika Grout 210,214 gibi) veya epoksi tamir harçları kullanılabilir.

86. Sızma, terleme şeklinde ise beton içine kristalize olarak işleyen çimento bazlı sızdırmazlık malzemesi (Xypex Consantre gibi) kullanılmalıdır.

87. Sızma akıntı şeklinde ise çabuk priz alan malzemeler kullanılmalıdır. (Çimento harcı içine Sika 4a veya Sika 2 katılabilir.) Daha sonra yüzey, beton içine işleyerek kristalleşen çimento bazlı malzemeler ile sızdırmazlığa karşı 2 kat kaplanmalıdır.

Kalıp işlerinde dikkat edilmesi gereken hususlar

1. Kalıp cinsi ve sistemi sözleşme şartları ve yapının derzleri dikkate alınarak belirlenmelidir.

2. Kalıp miktarı, iş programı, yapının özelliği, üretilecek kalıp metrajı, mevsim şartları, kalıp söküm süreleri dikkate alınarak belirlenmelidir.

3. Kalıplar, düşey ve yatay yükler altında deformason ve oturma yapmayacak şekilde, kullanılan malzeme cinsine bağlı olarak TS 647 veya TS 648’e göre tasarlanmalı, devrilme, kayma ve yüzmeye karşı tahkikleri yapılmalıdır.

4. Pano kalıplar için, kullanılan elemanları detayları ile içeren, montaj resimleri hazırlanmalıdır.

5. Pano kalıplar vinçle kaldırıldığında deforme olmamalıdır.

6. Prefabrik kalıp sistemleri kullanıldığında kalıpların sökümü, taşınması ve montajının ne tür ekipmanlarla yapılacağı, ekipmanların üretiminin her safhasında ünitelere yanaşıp yanaşmayacağı irdelenmelidir.

7. Kalıp yüzeyi çapaklardan temizlenmeli, bozuk yüzeyler ve kullanılmayan gergi delikleri çelik macunu ile onarılıp tıkanmalı, yüzey yağlanmalıdır.

8. Beton şerbetinin akıp kaçmasını engellemek için ek yerleri conta veya süngerle tıkanmalıdır.

9. Kalıbın kot, boyut ve koordinatlarının projeye uyumlu olması kalıp yüzeylerinin düşeyliği, kalıbın karşılıklı yüzeyleri arasındaki mesafenin sabitliği, derz yerleri, derz yerinde pah çıtası olup olmadığı kontrol edilmelidir.

10. Dikmelerin, enlemelerin, diyagonallerin, gergi çubuklarının, payandaların kalıp tasarım hesap ve çizimlerine uygunluğu adet ve yerleşimleri incelenerek kontrol edilmelidir.

11. Betonun rahat dökülebilmesi için gerekiyorsa yeterli emniyeti sağlayan çalışma platformu yapılmalıdır.

12. Kalıp yapımına başlamadan önce, dökülecek beton içinde bırakılacak, donatı, su tutucu bant, ankraj levhası, ankraj bulonu, boru gibi malzemelerin projelere uygun olarak imalatı sağlanmalı ve bunların kalıba nasıl monte edileceği planlanmalıdır.

13. Dökülecek beton bölümü içinde bırakılacak delik ve boşluklar ile boru, ankraj bulonu, ankraj levhası, su tutucu bant gibi aksesuarların kot, koordinat ve boyutları projeye uygun olmalıdır.

14. Aksesuarların beton dökümü sırasında biçim ve konum değiştirmelerinin önlenmesi için tedbirler alınmalı, ankraj bulonlarının yiv ve çentikleri greslenip naylonla sarılarak beton etkisinden korunmalıdır.

15. Kalıp alma süreleri için şartnamede belirtilen değerler dikkate alınmalıdır. Ancak kür uygulaması, hava sıcaklığı ve diğer olumlu şartlar altında beton numunelerinin yeterli mukavemete ulaştığı tesbit edilirse kalıp sökümü kontrol mühendisinin de onayı ile daha erkene alınabilir.

16. Kalıp elemanlarının kullanma sayısı o kalıp sisteminin kalitesini de gösterir. Bu sayı ahşapta dört, metal olanlarda ise ondan fazla olmamalıdır.

17. Vibratör kafası kalıp yüzeyine değdirilmemelidir. Kalıbın titreşimi isteniyorsa kalıp vibratörü kullanılmalıdır.

18. Gereğinden fazla takviye, bağlantı elemanı, çivi kullanılmamalıdır.

19. Kalıplar, demir montajından önce kalıp yağı ile yağlanmalıdır.

20. Betonlamadan önce kalıplar su ile nemlendirilmelidir.

21. Paspayları düzenli bir şekilde yerleştirilmelidir.

22. Betonarme perde ya da döşemede tesisat veya diğer bir amaçla projede gösterilmiş delik veya boşluk varsa buraya kutu konmalı, betonarme kalıbında herhangi bir değişiklik yapılmamalıdır.

23. Pano birleşimlerinde betonlama sırasında beton suyu sızıntısı olmamalıdır.

24. Beton sonrasında kalıp sökümünde zayiat verilmemelidir.

25. Sökülen kalıplar zaman geçirilmeden temizlenip, yağlanıp, yatay olarak istif edilmelidir.

26. Kalıpta zedelenmiş yerler varsa sökümün sonrasında hemen tamir edilmelidir.

27. Ahşap kalıpları, araları harcı akıtmayacak, çarpılmayacak, projesindeki şekil ve ölçülere tamamen uygun bir beton kitlesi elde edebilecek tarzda sağlıklı yapılmalı ve takviye edilmiş olmalıdır.

28. Toprak ve benzer malzeme ile örtülmeyecek olan betonların bir yüzdeki kalıp tahtaları eşit kalınlıkta olmalıdır.

29. Kalıp yüzünde kullanılacak tahtaların kalınlığı, 2 cm’den az olmamalıdır.

30. Dış tesirlere, darbelere maruz betonlarda sivri köşe ve hatlara mani olmak için bu kısımlarda kalıplar çıta ile beslenmelidir.

31. Beton dökülmeden veya döküldüğü esnada kalıplarda herhangi bir hata görülürse bu hata giderilinceye kadar iş durdurulmalıdır.

Betonarme demir işlerinde dikkat edilmesi gerekenler

1. Beton dökülecek bölümde mevcut filizler var ise bunlar kir, pas ve yağ gibi yabancı maddelerden arındırılmalıdır.

2. Donatı montajının projelere uygunluğu çap, adet, aralık ve bindirme boyları yönünden incelenmelidir.

3. Enine ve boyuna donatıların bağ telleriyle bağlanması sağlanmalı, beton dökümü sırasında donatının kalıp içinde yer değiştirmesini önlemek amacıyla plastik veya beton pas payları kullanılmalıdır.

4. Demir kesme ve bükme işleri ile ilgili ekipmanların kapasiteleri ilgili mühendis ve formen tarafından iyi bilinmelidir. Kesme makinasının kaçlık ve kaç adet demiri aynı zamanda kesebileceği bilinmeli, daha fazla sayıda demiri aynı anda kesmeye çalışılmamalıdır.

5. Aynı proje paftalarının demirleri belli yerlerde stok edilmelidir. Her demir grubunun üzerine o grubu tanımlayan plakalar konmalıdır.

6. Demir kesmede zayiatın minumum olacağı bir yöntem izlenmelidir.

7. Her türlü demir, stok sahasında yağmur sırasında çamur olmayacak bir yüzeyde ahşap takozlar üzerinde istif edilmelidir.

8. Demir imalatında zayiat %2’yi aşmamalıdır. Kalan parçalar ankraj imalinde kullanılabileceği gibi, kalıpların zemine tespitinde kot kazığı, beton yollarda dilatasyon çubuğu olarak kullanılabilirler.

9. Rutubetli iklime sahip olan yerlerde stok edilmiş demirlerin kısa zamanda paslanma tehlikesi vardır. Stok miktarının yüksek tutulması zorunluluğu varsa demirlerin üzeri branda ile örtülmelidir.

10. Döşeme betonu dökülmeden önce döşemeye dökülen bağ telleri temizlenmelidir.

11. Demir montajı sırasında ve sonunda kalıplar yağlanmamalıdır. Üzerine yağ bulaşmış demirler iyice temizlenmeden kullanılmamalıdır.

12. Demirler yerleştirilmeden önce kalıp ölçüleri kontrol edilmeli, demir araları ve yerleri kalıplar üzerinde işaretlenmelidir.

13. Demir bağlamada kullanılan bağ tellerinin kalıp yüzeylerine değmemesine dikkat edilmelidir.

14. İnce demirler ile döşenmiş yerlerde demirlere basıp yürünmemeli, yürümek için araya ahşap sehpalar konmalıdır.

15. Betonarme demiri projede gösterildiği şekilde bükülmeli ve bükme işi demirler ısıtılmadan yapılmalıdır.

16. Etriyeler, kendi çaplarının en az iki katı kalınlıkta bir çubuk etrafına sarılarak bükülmelidir. Diğer betonarme demirleri kendi çaplarının en az 2.5 katı kalınlık etrafında kıvrılmalıdır.

17. Betonarme demirlerinin aralıkları her iki yönde de 30 cm’den fazla olduğu zaman demir çubuklar birbirlerini kestiği her noktada bağlanmalıdırlar. Aralık 30 cm’den az olduğu takdirde bağlama bir atlıyarak yapılabilir.

18. Projedekinden başka çapta demir kullanılması gerektiğinde yeni konulacak demirlerin bir kesitteki toplam alanı projede bu kesitte gösterilen demir alanından az olmamalıdır.

19. Çekme donatılarında mümkün olduğu kadar ek yapılmamalıdır.

20. Ekler şaşırtmalı ve mümkün olduğu kadar az etki alan noktalarda düzenlenmelidir.

21. Aynı kesitte yapılacak birden fazla donatı ekleri mümkün olduğu kadar az etki alan noktalarda düzenlenmelidir.

22. Hasır çeliklerin birbirine eklenmeleri, moment alan yönde iki hasırın birbiri üzerine en az üç göz aralığı, moment almayan yönde ise iki hasırın birbiri üzerine bir göz aralığı bindirilerek yapılmalıdır.

 

Brüt beton üretiminde dikkat edilecek hususlar

Çıplak Beton Kalıpları
Sağlamlığı ve doğal koşullara dayanıklılığı gerektiğinde, çeşitli katkılarla yararlı özellikler kazandırılmış uygun karışımlar ve de iyi bir döküm işçiliği ile sağlanan çıplak betonun biçim ve yüzey düzgünlüğü, özenle yapılmış bir kalıba bağlıdır.

1. Çıplak beton kalıbı bir kalıp projesine göre yapılmalıdır. Önceden hazırlanabilme olanağı, uygulama kolaylıkları ve de çok defa kullanabilme bakımlarından ise panolar halinde düzenlenmelidir.

2. Panolar çelik saçlardan olabildiği gibi lamba-kiniş geçmeli rendeli tahtalarla ya da sudan etkilenmez kontrplak, odunfil vb. levha kaplı eş kalınlıkta normal tahtalar da yapılabilir.

3. Kolay ve hasarsız sökülebilmeleri için panolar, örneğin ara çıtaları yardımı ile uygun ve pratik bir düzenle hazırlanmalı, bombe yapmamaları için yeterli kalınlıkta ve yeterince kuşaklanmış olmalıdır.

4. Gereken hallerde köşelere üçgen çıtalar konmalı, beton suyunun kaçmaması için derzler plastik maddelerle tıkanmalıdır.

5. Düzgün bir kalıp, panolarındaki özenle birlikte kalıp iskelesi ve desteklerinin düzgünlüğü ve sağlamlığını da gerektirir.

6. Kalıp ve iskele dakikada 6-8.000 devirli vibratör etkisine dayanabilmelidir.

7. Yüzey düzgünlüğünün yanında, yüzeyde beton demirlerinin gözükmemesi de gereklidir. Bu da karşılıklı demirlerin S kancalarla birbirine bağlanması ve demirleri kalıptan içerde tutacak beton, plastik vb. mesafe tutucularla gerçekleştirilmelidir. (m² için bir adet kanca, iki adet mesafe tutucu yeterlidir.)

8. Sökülen kalıp elemanları üzerindeki harç parçaları hemen temizlenmeli, gereksiz çiviler çıkarılmalı, kalıp, ayırıcı yağ ile dökümden en az 2 saat önce yağlanmalıdır.

Çıplak Beton Dökümü

9. Beton dökümüne başlamadan önce kalıp yüzey ve perde dipleri iyice temizlenmiş ve kalıp yağı ile yağlanmış olmalıdır.

10. Çıplak betonun yüzey düzgünlüğü özenli bir kalıbın yanında özenli bir döküm ve sıkıştırmaya bağlıdır. Beton, perdeye 2 aşamalı dökülmeli, her aşama ayrı ayrı sıkıştırılmalı. Iki aşamanın dökümü arasındaki süre 60 dk. yı geçmemelidir.

11. Beton ayrışmasına neden olacak şekilde yüksekten dökülmemeli döküm yüksekliği max 2-2,5 m olmalıdır.

12. Daha yüksekten döküm gerektiğinde boru ya da oluk kullanılmalı, beton kalıp düzeyine ya da kalıpta belirlenmiş proje derzlerine kadar kesiksiz dökülmeli, bozuk ayrışmış yüzeylere mahal bırakılmamalıdır.

13. Betonlar kalıp ve yüzey vibratörlerinin yanında daha çok, 6500-8000 devirli iç-daldırma vibratörle sıkıştırılır. Uygun bir sıkışma için vibratör şişesinin ortalama 50 cm ara ile (m2’de 4 defa) daldırılması yeterlidir.

14. Beton ilk sıkıştırmadan 45-90 dk. sonra tekrar sıkıştırılırsa dayanımı yüksek olur. Ancak bu 2. sıkıştırmada priz başlamamış olmalıdır.

15. Vibratör ile beton yayılmamalıdır. Vibratör dikine olarak başlığı ile betonun içine daldırılıp 15-20 sn. tutulduktan sonra yeri beton dolacak şekilde yavaşça çekilmelidir. Dökümde ince ve özen gereken yerleri dışardan da tokmaklanmalıdır.

16. Üst katlar dökülürken yüzeylere sızan şerbet hemen temizlenmeli. Betona ara verilecek (çift dökümlü katlar) yerler önceden tespit edilmelidir.

17. İş derzlerinde yeniden betona başlarken, önceki betonun yüzeyindeki şerbet tabakası alınıp yüzey çentilmeli, iyice ıslatılıp yüksek dozlu bir çimento şerbeti dökülmeli ya da suni reçine aderans köprü uygulanmalıdır.

18. Dökümü tamamlanan beton en az 7-8 gün süre ile sarsılmamalı ve yüklenmemelidir. Aynı süre ile sık sık sulanmalı, yazın sürekli ıslatılan çuval, hasır vb. ile direkt güneş ve kuvvetli rüzgarların neden olacağı kuruma ve yüzey çatlamaları önlenmeli, dondan ve ilk günün yağmurundan korunmalıdır.

19. Kimyasal yüzey koruyucular kullanılırsa çuval, sulama vb. önlemlere gerek kalmaz.

Hazırlayan: Cem KAFADAR İnşaat Mühendisi (ITU-1987)

İnşaat Gündemi’ne Abone Ol!

Bu içeriği beğendiniz mi? Tüm güncel içeriklerimizden haberdar olmak için e-posta abonemiz olabilirsiniz.




YORUMLAR

İsminiz

 

E-Posta Adresiniz

Yorumunuz

GÜNLÜK DEMİR FİYATLARI

14.07.2022 Demir Fiyatları
Bölge Ø8 Ø10 Ø12-32
İstanbul 15200 ₺ 15100 ₺ 14850 ₺
İzmir 14900 ₺ 14750 ₺ 14550 ₺
Karabük 15100 ₺ 14900 ₺ 14700 ₺
Biga 14950 ₺ 14800 ₺ 14600 ₺
Payas 14850 ₺ 14700 ₺ 14500 ₺
Gebze 14950 ₺ 14850 ₺ 14600 ₺
Samsun
Ankara 15300 ₺ 15150 ₺ 14950 ₺
Bursa 15200 ₺ 15050 ₺ 14850 ₺
Kütahya
Sivas 15150 ₺ 15000 ₺ 14800 ₺
Detaylı Görünüm

BENZER İÇERİKLER

FACEBOOKTA BİZ

Facebook
Instagram
Telegram
LinkedIn
YouTube
RSS