-

ŞİŞEN ZEMİNLERDE TEMEL TİPİ SEÇİMİ

Yazar:

11.12.2017

Kişi Okumuş

0 Yorum

ŞİŞEN ZEMİNLERDE TEMEL TİPİ SEÇİMİ

instagram takipçi arttırma, instagram takipçi satın al, instagram takipçi kasma, instagram takipçi hilesi şifresiz


Şişme demek, hacim artması demektir. Hacim artmasi demek, hacmi artan bu elemana/malzemeye komşu olan dığer eleman/malzemelere bir kuvvet (basınç) uygulanması demektir. Mühendis(inşaat mühendisi) olarakta şişme’nin bizi ilgilendiren tarafı da bu kuvvet meselesidir.

Killer, yapi itibarıyle su tutabilen bir yapiya sahiptir. Killerin bir kısmi suyla karşılaştiklarinda suyu üzerlerinde tutarlar(bünyelerine alirlar), dolayısıyle hacimleri büyür. Kil’in özelliklerine göre içlerinde su tutma miktarları farklıdır. Bahsettiğim bu killerin hacimleri su ile karşılaşmadikları müddetçe değişmez ve sorun çıkarmaz. Şişen killerin su alma kapasitesi ne kadar büyükse hacimleri de o derece fazla artar. Hacim ne kadar artarsa da etrafindaki malzemelere o denli büyük şişme basincı uygularlar.

İnsaat muhendisleri kil ile temel aşamasında muhatap olur. Temel dizayni aşamasinda zemin tamamen kil yada kil içerikli olabilir. Bu durumda kil’in şisme potansiyeli inşaat mühendisini ilgilendirir. İnşaat mühendisi yapı dizayn ederken, üst yapi yüklerinin güvenle toprağa iletilmesini sağlar.Ancak toprağin da bu kuvvetleri güvenle taşıyıp taşımadığının kontrolü yine inşaat muhendisine aittir.

Eger temel’in oturduğu zemin de kil mevcutsa ve şişme potansiyeli varsa, bu şişme basıncı, büyüklüğüne göre uzerindeki yapının bir kısmını kaldiřmaya çalışır.Basit bir tabirle temel’e alttan yukarı doğru bir kuvvet uygular. Uygulanan bu kuvvet, eğer üst yapıdan topraga gelen kuvvetten büyükse yapıya zarar verir, çünkü yapı bolgesel olarak yukari kalkmaya çalışır. Ancak bu şişmeden oluşan kuvvet üst yapıdan gelen yükleri yenemiyor ise sorun çıkmaz.

Mühendis kil icerikli bir zemin de çalışma yapacağında ilk aklına gelmesi gereken olumsuzluk şişme potansiyeli ve basıncın degeri olmalidır.

Şişme potansiyeli olan killi zeminler de metrekareye gelen üst yapı yükü mümkün mertebe büyük olmalıdır. Zemin taßima gücü ne kadar gerilmeye musade ediyorsa o kapasite kullanılmalıdır. Burada amac birim gerilmeyi yüksek tutarak şişme basincınin ust yapidan oluşan basinctan küçük olmasını sağlamaktır. Örneğin zemin tasima gücü 15 t/m2 olan bir zemin de, temeliniz de 15 t/m2 ye yakın gerilmeler olusturmaya dikkat etmelisiniz. Tekil temel, sürekli temel tercih etmelisiniz. Ben her zaman radye temel yaparım duşuncesiyle, alan temel secip, 3 t/m2 lerde, 4 t/m2 lerde zemin gerilmesi doğuran büyuk temellerden kaçmak gerekir. Anlasildıği uzere şişme basıncı hafif binaları kaldırabildiğinden, şişme söz konusu olan zeminler de hafif bina yapmaktan ve zemin gerilmesi küçük olan temel tip seçimlerinden kaçınmak gerekir. Eger killi bir zemin üzerıne 8-10 kattan daha yüksek bir bina yapacaksanız şişme potansiyelini düşünmenize gerek yoktur. Çünku şişme basincı 8-10 kat ya da daha yuksek bir binanın zeminde oluşturduğu gerilmeyi yenemez.Ancak 3,4,5 katli bir yapi temeli dizayn edecekseniz şisme basincini dikkate almak gerekir. Bu bilgiler işığinda şişme potansiyeli olan killi zeminler de ilk akla gelen temel tipi tekil temeldir. Taşıma gücu yetersiz ise sürekli temel düşünülebilir. Bu tür zeminlerde radye temel en son akla gelmesi gerekli temel tipidir.

Bir kil’in şişerek hacminin artması, dolayısiyle üst yapıya basinç uygulayabilmesi icin mutlaka kil’in su ile teması gerekir. Kil’in şişme potansiyeli ne kadar büyük olursa olsun eger su ile irtibat yoksa şişme gerceklesmez. Yeraltı su seviyesi’nin yüksekte olması bu bağlamda ciddi bir tehlikedir. Ancak yeraltı suyu olmasa , yada çok derinde olsa da yüzey süları şişmeyi sağlar. Yağmur, kar gibi olaylar kil’in su ile buluşmasını sağlar. Şişme potansiyeli olan bir killi zemine oturan bir binanin önunde sürekli hali yıkamak, arac yikamak dahi kil’in şişmesi için yeterlidir, bu yüzden kil’in şişerek ust yapıda zarar olusturduğu olaylar mevcuttur.

Killi bir zemin de suyun drenajı da onemlidir. Herhangi bir sebeple ortaya çikan su, temel altı kil ile buluşmadan drene edilebilir.Insaat aşamasinda bu tedbirlerin alinmasi mumkündur.

Şişme potansiyeli olan killi zeminlerde, temel altı zemin’e kireç kariştırılmalidır. Kirec ile stabilizasyon sayesinde kil su emmeyecek dolayisıyle şişme basincı ortaya çıkmayacaktir. Şişme’nin ilacı kireçtir…

Ahmet CELIKKOLLU
Insaat Muhendisi
ESKISEHIR

Editörün Diğer Yazıları :

İnşaat Gündemi'ne Abone Ol!

Bu içeriği beğendiniz mi? Tüm güncel içeriklerimizden haberdar olmak için e-posta abonemiz olabilirsiniz.




İlgili Terimler :

YORUMLAR

İsminiz

 

E-Posta Adresiniz

Yorumunuz

GÜNLÜK DEMİR FİYATLARI

14.07.2022 Demir Fiyatları
Bölge Ø8 Ø10 Ø12-32
İstanbul 15200 ₺ 15100 ₺ 14850 ₺
İzmir 14900 ₺ 14750 ₺ 14550 ₺
Karabük 15100 ₺ 14900 ₺ 14700 ₺
Biga 14950 ₺ 14800 ₺ 14600 ₺
Payas 14850 ₺ 14700 ₺ 14500 ₺
Gebze 14950 ₺ 14850 ₺ 14600 ₺
Samsun
Ankara 15300 ₺ 15150 ₺ 14950 ₺
Bursa 15200 ₺ 15050 ₺ 14850 ₺
Kütahya
Sivas 15150 ₺ 15000 ₺ 14800 ₺
Detaylı Görünüm

BENZER İÇERİKLER

FACEBOOKTA BİZ

Facebook
Instagram
Telegram
LinkedIn
YouTube
RSS