Cengiz Holding Şimdi de Fokları Sıfırlayacak!

Cengiz Holding ve Alarko’nun Çanakkale’nin Karabiga beldesinde kurmak istediği ve yargıdan gelen iptal kararlarıyla yılan hikâyesine dönen Cenal Entegre Termik Santralında bu defa da Akdeniz foku ve caretta caretta skandalı yaşanıyor.

2 milyar dolarlık termik santral projesinin iki defa iptal edilen Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Olumlu kararlarının ardından üçünü defa ÇED Raporu hazırlandı. Raporun resmi kurumların görüş ve önerilerine açılmasıyla birlikte, Orman ve Su İşleri Bakanlığına bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, santralın kurulacağı bölgenin Akdeniz fokları ile deniz kaplumbağası türlerinin yaşama alanlarına yakın olduğu uyarısını yaptı. Bu uyarıya rağmen santral hakkında hazırlanan ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi Genel Müdürlüğü tarafından onaylanarak nihai hale gelen ÇED Raporu’nda uyarılar görmezden gelindi. Bakanlığın onayladığı ÇED Raporunda, “Proje sahası ve çevresinde Bern Sözleşmesi gereği koruma altına alınmış alan bulunmamaktadır” dendi.

‘Akdeniz Fokunu’ Şirket Duymadı

Cenal Entegre Termik Santralı için üçüncü defa hazırlanan ÇED Raporu’nun kurumların görüşlerine açıldığı İnceleme ve Değerlendirme Kurulu sürecine itirazlar damga vurdu. Bu itirazlar arasında en kritik olanlardan biri Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün, santral projesinin deniz yaşamına vuracağı darbeyle ilgili olandı. 28 Ağustos 2014 tarihinde ÇED Raporu hakkındaki değerlendirmesini Çevre ve Şehircilik Bakanlığına ileten kurum, santralı soğutmada kullanılacak ve ısınmış halde denize geri bırakılacak suyun, deniz yaşamına etki edeceğini belirtti.

Isınan suyun deniz yaşamına ne gibi etkiler yapacağının raporda yeteri kadar irdelenmediğini belirten Doğu Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü, ÇED Raporu’ndaki Akdeniz fokuyla ilgili ifadeleri yalanladı. Raporda bölgede Akdeniz fokunun bulunmadığına ilişkin ifadelerin gerçeği yansıtmadığını belirten Müdürlük, “Bakanlığımız uzmanlarınca yapılan çalışmada proje sahasının yakınında Akdeniz foku yaşama alanı olan deniz mağarasının olduğu belirlenmiştir. Termal modelleme dikkate alınarak Akdeniz foku yaşama alanındaki sıcaklık değişiminden türün etkilenme durumu ÇED Raporunda belirtilmelidir” dedi.

‘Sözleşmeye Uy, Türleri Koru’

Balıkesir Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı’nda da Akdeniz foklarının Karabiga Karaburun Mevkii Meşeli Mağarasında yaşadığı belirtilmişti. Doğa Koruma Milli Parklar Genel Müdürlüğünün önceki raporlarındaysa koruma altındaki Akdeniz foku (Monachus monachus) ve iki deniz kaplumbağası (Caretta caretta, Chelonia mydas) türlerinin bölgedeki varlığına vurgu yapılmıştı. Kurumun 2013 tarihli raporlarında, “Bölge Akdeniz fokunun yaşadığı kıyı habitatını oluşturması nedeniyle ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşme hükümlerine uyulması, kıyı kesiminde biyolojik çeşitliliğe etkisi olabilecek bir çalışma yapılmaması ve türlerin yaşam alanlarının korunması gerekmektedir” denmişti.

Deniz ve kıyı yönetimi dairesi de uyardı

Santralın deniz canlılarına etkisi konusunda benzer bir uyarı Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı Deniz ve Kıyı Yönetimi Dairesi Başkanlığından da geldi. 1 Eylül 2014 tarihinde santral projesiyle ilgili görüşünü sunan kurum, “Derin deniz deşarjı sisteminin deniz canlıları üzerindeki etkileri için ilgili kurum görüşü alınmalıdır” uyarısında bulundu. İkinci bir kurumun da konuya dikkati çekmesine karşın Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün koyduğu şerhler göz ardı edildi.

‘Koruma Alanı Yok’

Tüm bu uyarılara karşın Nihai ÇED Raporunda “Proje sahası ve çevresinde Bern Sözleşmesi gereği koruma altına alınmış alan bulunmamaktadır” ifadesiyle Akdeniz foku ve kaplumbağaların varlığı geçiştirildi. Türü tehlike altındaki canlıları görmezden gelen şirket buna karşın Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesinden öğretim üyesi Doç. Dr. Mehmet Kocabaş’a bir de rapor hazırlattı. Kocabaş’ın hazırladığı Ekosistem Değerlendirme Raporunda Akdeniz foku ve caretta caretta hakkında, “Her iki tür de oldukça geniş sıcaklık farklarını tolere edebilir” değerlendirmesi yer aldı.

Bakanlık Kurumunu Dinlemedi

Santral projesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığına bağlı kurumların uyarılarına karşın İnceleme Değerlendirme Kurulundan onay aldı ve yine Bakanlık tarafından 12 Ekim tarihinde Nihai ÇED Raporu haline getirildi. Askıya çıkan rapora yurttaşların itiraz ve görüşlerinin alınmasının ardından Bakanlık tarafından ÇED Olumlu kararı verilmesi bekleniyor.

Kaynak : Birgün

Editörün Diğer Yazıları :

• Yapılaşma Foklar için Tehdit Demek
• Biga ÇED’le Direniyor
• 360 Bin Ağaç Tehdit Altında
• Termik Santral Uğruna Foklara ‘Hokus Pokus’
• Bakanlık ‘Olmaz’ Denilen Termiğe İzin Vermiş