Japonların İnşaat Sırrı

Deprem deyince akla gelen ilk ülkedir Japonya. Nedeni ise, çok şiddetli depremlere dayanıklı binalarıdır. Peki nedir Japon binalarını ayakta tutan ?

Japonya’da, her yıl yaklaşık 1000 deprem meydana gelmektedir. Bunlardan birisi de 1995 yılında 6000 kişinin canını kaybettiği Kobe Depremi’dir. Bu depremden sonra, Japonlar, uygulamada asla ödün vermeyecekleri ve binaları ayakta tutan şey olan yeni inşaat yönetmeliğini çıkarmışlardır.

Kobe Depremi’nden sonra çıkan yönetmeliğe göre, kurallar binanın yüksekliğine göre belirleniyor. Alçak, orta yükseklikteki binalar ve yüksek binalar için farklı kurallar ile yapıyı koruma sistemleri bulunmaktadır. Yönetmelikte, 3 ve daha az katlı binalarda güçlendirilmiş duvarlar ve temelde belirli kalınlıkta levhaların yerleştirilmesi şart koşuluyor. 3, 4, 5 katlı orta yükseklikteki binalarda ise gelişmiş mühendislik yöntemleri uygulanıyor. Japonya, yaşamış olduğu depremlerden ders çıkararak, sadece yönetmeliği değil mühendislik teknolojisini de geliştirmiş, inşaat mühendisliğinde dünya lideri olmuştur. Yapılan gökdelenlerde, en üst düzey inşaat mühendisliği teknolojileri kullanılmaktadır.

Binalar Titremiyor, Sallanıyor

Japonya’da yapılan binalarda, temel ile zeminin bağlantısını kesen taban izolasyonu sistemleri geliştirilmiştir. Bu sistemde, bina temeline kauçuk tamponlar yerleştiriliyor ve bu sayede binalar titremek yerine sallanıyor. Ayrıca binanın iskeletine yerleştirilen silindirik hidrolik teller ile yapı sallanma esnasında temel ile birlikte hareket ediyor, bu sayede yıkımın önüne geçiliyor.

Esniyor Ancak Kırılmıyor

Alçak ve orta yüksekli binalarda, duvarların içinde boşluklar bırakılarak, sarsıntıyı tüm yapıya yayan metal plaklar yerleştiriliyor. Böylece binanın tüm bölgeleri aynı anda hareket etmiş oluyor. Bina temellerine teflon kancalar yerleştiriliyor. Deprem anında bina, bu kancalar ile zeminle birlikte kayıyor, deprem bitince de tekrar yerine oturuyor.

Çok yüksek binalarda ise esnekliği sağlamak adına daha gelişmiş sistemler kullanılıyor. Japonya’daki gökdelenler, deprem anında çift doğrultuda yaklaşık 3 metre hareket ediyor ancak herhangi bir yıkılma olmuyor. Bu tip yapılarda, temelde tampon olarak sıvı kullanılıyor. Örneğin Tokyo’nun en yüksek binası unvanındaki 240 m yüksekliğindeki Roppongi Hills Mori Kulesi’nde, tampon olarak petrol kullanılmıştır. Tampon görevi gören sıvı sallantının aksi yönünde hareket ederek deprem şiddetini azaltıyor.

Yazar Aykut Özdemir

Editörün Diğer Yazıları :

• Japonya’da Binalar Neden Depreme Dayanıklı?
• Yüksek Binalara Yeni Uygulama
• Deprem güvenliği için ev alırken dikkat!
• Sağlam bina seçmenin püf noktaları
• Çevreye duyarsız binalarda yaşıyoruz