Obruk Nedir?

Obruk Ne Demek ?

Kelime anlamı olarak obruk; içbükey, konkav, içinde su biriken yer anlamına gelmektedir. Coğrafya anlamı olarak baca veya kuyu görüntüsünü almış, yatay kireçtaşlarında yer alan yeraltı nehirlerinin veya mağaraların çökmesi ile oluşan derin çukurlara obruk denmektedir.

Obruk Neden ve Nasıl Oluşur ?

 

Obruklar, büyük bir bacaya benzer dikey bir biçimde aşağı doğru inen karstik kuyulardır. Obruk birçok nedenden meydana gelebilir. Çoğu obruk yeraltı suyunun, karbondioksit ile karışması sonucu oluşan karbonik asit, kireç taşının fazla bulunduğu yerlerde toprağı belirli bir zamana kadar çözerek yer altında mağaraların biçimlenmesine sebep olmaktadır. Bu mağaraların üstünde bulunan toprak bir zaman sonra çökme yaşayacaktır. Bu çökme sonrası meydana gelen derin çukurlara da obruk adı verilir.

Kayaçlar, topraktan gelen suya maruz kalarak zamanla çözünmeye başlarlar. Bu kayaçlarda oluşan çatlaklar suyun girmesini hızlandıracaktır ve boşluklar meydana gelecektir. Meydana gelen boşluklara toprağın çökmesi sonucu obruklar meydana gelecektir. Kalabalık nüfusun bulunduğu yerlerde böyle oluşumlar ciddi derecede tehlikelidir.

 

 

Obruk Platosu Nedir ?

Obruk Platosu nerede sorusunu cevaplayacak olursak Türkiye’de Konya ili sınırları içerisinde yer alır ve Tuz Gölü havzası ile Konya ovasını birbirinden ayıran bir platodur. Platonun üzerinde kireç taşı tabakaları üzerinde gelişim sağlamış karstik şekillerden meydana gelen obruklar bulunduğu için ‘’ Obruk Platosu ‘’ ismi verilmiştir. Obruk Platosu’nun diğer obrukları; Meyil, Çıralı, Gökhöyük Obruk, Kuru obruk, Kangallı obruğu, Hamam obruğudur.

Tersiyer ( üçüncü zaman ) öncesinde temeli uyumsuz bir şekilde saran, daha genç çökeller Obruk Platosu’nu oluşturmuştur. Bu çökellere ‘’ Obruk Formasyonu ‘’ adı verilir, daha çok karasal ve kimi yönden denizel kökenlidir.

Obruğun iç kısmında suların dolması sonucu göl oluşumu gerçekleşmiştir ve suları tatlıdır.

 

Türkiye’deki Obruklar

 

Türkiye’de yeraltı sularının büyük bir kısmını bulunduran Konya Havzası’nda 20’den fazla obruk bulunmaktadır. 300 m genişliğe ve 145 m derinliğe sahip Kızören obruğu bunlardan en çok bilinen obruktur. Antalya’nın Çimiköy Platosu’nda da obruklar yaygındır, bu bölge de 22 obruk bulunmaktadır. Türkiye’de taban yükseltisi en büyük obruk 1079 m ile Ak Obruk’tur. Kızören Obruğu ise 171 m ile Türkiye’nin en derin obruğudur. Diğer bazı obruklar ise Cennet ve Cehennem Obrukları, Dikmen Obruğu, Mucur Obruğu, Fincan Obruğu.

Obruk Barajı, Çorum ilinin sınırları içerisinde Kızılırmak üzerinde bulunur. Enerji üretimi, sulama ve içme suyu üretimi amacı ile inşa edilmiştir. Obruk Şelalesi, karstik kireçli bir yapıdan oluşmaktadır. Adana ilinin Saimbeyli ilçesi sınırları içerisindedir. Obruk Gölü, Konya’da bulunmaktadır. Karstik bir yapıya sahiptir. Bir bakteri türünün artmasından ötürü göl pembe rengine almıştır.

Editörün Diğer Yazıları :

• ARASTA NEDİR ?
• GRANİT NEDİR ?
• ARAZÖZ NEDİR ?
• Menfez Nedir?
• Rezonans Nedir?