YAPIDA BURULMA VE BURULMA ALAMETİ

Yapıda burulma, insaat mühendislerinin anlamakta ve anlatmakta zorluk cektiği, ama aslında BASİT bir kavramdır.

 

Bir kiriş düşünelim.  Kirişe birtakım yuklemeler yapalim. Kiriste düşey doğrultuda eğilme momentleri oluşur.  Bunu anlayabiliyoruz, hesaplayabiliyoruz, yorumlayabiliyoruz. Düseyde bir moment ve bunun adi egilme momenti.

 

Şimdi dört adet kolon ve bu kolonlarin ortasinda bir diyafram (döşeme) düşünün. Yatayda bu dosemeyi dondurmek icin bir kuvvet uygulayin, dosemeyi YATAY DÜZLEMDE dondürmeye calisin.Yatay duzlemde bir moment olusur. Sonuca gelirsek, düşeyde olusan moment yani kirişte olusan moment EGILME MOMENTI, yatay duzlemde yani doseme duzleminde olusan moment BURULMA MOMENTIDIR. Kuvvetler neticesi moment duseyde olusuyorsa  egilme, yatayda olusuyorsa burulma, bu kadar basit ve anlasılır.

Peki burulmayi anlamak icin, kullandiginiz yazilimda illa mod sekillerine mi bakmamiz gerekir, yada burulma var diye yazip yazmadığina mı bakmamiz gerekir.Yada burulmayi anlamak icin SAP2000 de muzik esliginde cercevelerin dansinı mı izlemek gerekir?

 

Burulma’nin bir takım alametleri vardır. Sekillere, hareketlere bakmadan da bu alametlere bakarak, yapida burulma olup olmadiğini anlayabilirsiniz.

Bir yapida(bir katta) burulma’nin en onemli alameti kolonlarin yaptıği deplasmandir.Hicbir şeye bakmadan, sadece kolonardaki deplasmanlara bakarak, burulma’nin derecesi hakkinda fikir sahibi olabilirsiniz. Yani aslinda kolonlardaki deplasmanlar sadece goreli kat otelemesi kontrolleri için degil, aynı zaman da burulma için de önemlidir.Muhendisin kolon deplasmanlarını yorumlamasi yorumlayabilmesi gerekir.

 

Bir yapidaki bir kat’ı düşünelim. 25-30 tane kolon var diyelim. Rijit diyafram(doşeme) mevcut olsun. Bir dogrultudaki deprem yuklemesi sonucu, kolonlardaki otelemelere baktiniz. Degerler birbirine yakın, bazen eşit.Burulma soz konusu degil diyebilirsiniz. Simdi bu katta kolonlarin bir kismının cok az, bir kismının ise cok fazla deplasman yaptığini varsayin. Bir kere bu normal değil. Bir rijit diyafram var ve bir bolgedeki kolonlar cok az oteleme yaparken, diger bolgedeki kolonlarda buyük otelemeler mevcut.  Bu durumda bilin ki bir burulma sorunuyla karsı karsiyasıniz.Burulma’nin en büyül alameti iste bu kolonlardaki büyük öteleme farklarıdır.

 

Anlasılacagi uzere burulma ve burulma alameti zor anlasilir bir kavram degil.Duseydeki moment egilme, yataydaki moment burulma.Öteleme alameti de, kolonlardaki buyuk oteleme farkı…

 

 

Ahmet CELIKKOLLU

Insaat Muhendisi

ESKISEHIR

0541973 0151

 

 

Editörün Diğer Yazıları :

• BETONARME KOLONLAR
• KOLON KİRİŞ BİRLEŞİM BÖLGELERİ
• TBDY2018’E GÖRE KİRİŞSİZ DÖŞEMELİ TAŞIYICI SİSTEMLER…
• SÜNEKLİK DÜZEYİ SINIRLI KİRİŞLER
• (TBDY2018)ÇELİK YAPIDA GÜÇLÜ KOLON KONTROLÜ ELEŞTİRİSİ